Medine Mamedoğlu/JINHA

HABER MERKEZİ - Önceki gün yaptığı açıklama ile ‘Rant’ı kötülemeyin, rant hayattır’ diyen Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, aylardır yıkımın olduğu ve abluka altında olan Sur, Şırnak ve Nusaybin’de ‘rant’ için biten hayatları yok saydı.

Kürdistan’da ‘öz yönetim’ ilanları ile birlikte hükümetin Kürt halkına başlattığı savaşın üstünden bir yıl geçti. Öz yönetim ilan edilen yerlerde devlet güçleri büyük katliamlar yaparken kentler de talan edildi. Şırnak, Cizre, Silopi, İdi, Sur, Nusaybin ve Yüksekova’da bu saldırılar sonucunda tanklarla bölgeye giren devlet güçleri evlere ve iş yerlerine büyük zarar verdi. Hala Sur, Şırnak ve Nusaybin gibi yerlerde abluka kalkmamasının en büyük nedeni ise bu yerlerde devam eden yıkım. Çatışmalar bitmesine rağmen ablukanın kalmaması ve hemen bu yerler için gelen ‘acil kamulaştırma’ kararı ise yeni başlayacak olan rantın kapısını açtı.

Rant için yıkılan kentlerde hayattan iz yok

Bazı yerlerde 6-7 aydır devam eden yıkım sonucunda alt yapı çalışmalarına hemen başlanırken ve ‘imar planı’ adı altında kentsel dönüşün yapılırken bu işin başını çeken Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, kentsel dönüşümü ‘rantsal dönüşüm’ şeklinde tanımlayanları eleştirerek, “Rant olmadan hayat da olmaz” açıklamasında bulundu. Şırnak, Nusaybin ve Sur’da rant için devam eden ablukayı unutan ve bu yerlerde devam eden yıkımların onlarca insanı evsiz bıraktığını önemsemeyen Çevre ve Şehircilik Bakanı, ‘rant olmadan hayat olmaz’ dediği ve bir ranta çevirmek için aylardır yıkılan kentlerde hayattan iz yok.

Sur’a bakmak

Üzerinde hala müteahhitlerin ve TOKİ’nin kavga ettiği bu yerlerde yaşayan insanlar ise evlerine dönmek için aylarca çadırlarda yaşadı. Çevre ve Şehircilik Bakanı’nın açıklamasından sonra Kürdistan’da rant haline gelen yerlerde insansız devam eden ‘hayatlara’ baktık. Bu yerlerden ilki Diyarbakır’ın Sur ilçesi.

Aralıklarla ablukaya alınan Sur’da hala devam eden yasak 2 Aralık 2015 tarihinde 6 mahallede ilan edildi. 103 gün tanklara ve toplara karşı direnen insanları katleden devlet güçleri, 24 bin nüfuslu Sur’da zorla çökertme politikası ile nüfusu büyük ölçüde yok etti. Direkt nişan alınan toplarla evlere ve UNESCO Dünya Tarihi Mirası listesine giren sura büyük tahribat veren devlet güçleri, yasağın ilk gününden başlattıkları tahribata halen devam ediyor.

Yıkım 7 abluka 11 aydır devam ediyor

103 günden sonra 9 Mart günü resmi rakamlar Sur’da operasyonların bittiğini duyurdu. Operasyonların bitmesinin hemen ardında ise talan edilen yerlere yıkım başladı. Daha sonra 25 Aralık 2016 tarihinde Sur’da ‘acele kamulaştırma’ kararı aldı. Bu karardan sonra hızlanan yıkıma yaklaşık 7 aydır devam edilerek ilçenin büyük bir alanı tahrip edilirken, 2 mahalle de yok edildi. Rant alanına çevrilen yerde henüz müteahhit belli olmazken, yıkımda dümdüz edilen yerde alt yapı çalışmaları da hız kesmeden devam etti.

Şırnak’ta 12 mahalleden 8’i yok

Buna benzer yerlerden biri de Şırnak Merkez. 14 Mart 2016 tarihinde Şırnak'ta ilan edilen sokağa çıkma yasağı 8 aydır devam ediyor. 82 gün boyunca süren direnişten sonra kentte başlayan yıkımda 12 mahalleden 8’si yok edildi. Rant için müteahhitlerin kol gezdiği Şırnak’ın yüzde 70’i yıkıldı. Yıkımın en yoğun olduğu, Yeşilyurt, Gazipaşa, İsmetpaşa, Cumhuriyet, Dicle mahallerinde insanların evlerini, anılarını ve eşyalarını talan eden iş makineleri şimdi de Yeni ve Bahçelievler mahallelerinde talana başladı. Bahçelievler ve Yeni mahallesinde birçok ev onarılacak durumda olduğu, halde müteahhitlerin emri ile eşyalarla birlikte yıkılıyor.

Buna karşı evlerine dönmek için bekleyen Şırnaklılar ise 82 gün süren direnişin bir örneğini de Merkez dışında verdi. Evlerini terk etmeyen ve köylere çadır kurarak hayatlarına devam eden Şırnak halkı çadırlarda ablukanın kalkacağı günü bekliyor.

Nusaybin’de mahalleler yerle bir edildi

‘Öz yönetimin’ ilan edilmesinin ardından ablukaya alınan ve devlet güçlerine gösteridiği direnişle ‘Nusaybin Sendromu’ olarak tarihe geçen ve şu anda rant için yıkımın devam ettiği yerlerden biri de Nusaybin. Mardin'in Nusaybin ilçesinde 13 Mart'ta ilan edilen sokağa çıkma yasağının hala devam ettiği Fırat, Dicle, Yenişehir, Zeynelabidin, Kışla, Abdülkadirpaşa mahallerinde halkın evleri yıkılıyor. Haziran ayında “operasyonlar bitti” açıklamasına rağmen devam eden ablukadan sonra ilçede çoğu mahalle yerler bir edildi. Nusaybin halkı da evlerine dönmek için aylardır çadırlarda yaşamına devam ediyor.

Bir diğer yer olan Yüksekova’da ise 79 gün süren direnişin ardından 12 Mart tarihinde gelen kamulaştırma kararı ilçenin yarısını kapsıyor.

(sy)