Evrim Kepenek / JINHA

İSTANBUL - Essex Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi ve insan hakları savunucusu Prof. Dr. Francoise Hampson, yaşanan hak ihlallerine bakıldığında Türkiye'nin barış çığlıklarının yükseldiği Kolombiya'yı değil, asimilasyon politikalarının yükseldiği Sri Lanka'yı örnek aldığını belirtti. Barış ve çözüme ulaşmayı tango dansına benzeten Francoise, "Tangoyu iki kişi yapar. Kolombiya'da olduğu gibi. PKK tek başına yapamaz" dedi.

İngiltere'nin en iyi 9'uncu üniversitesi olarak kabul edilen Essex Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi ve insan hakları savunucusu Prof. Dr. Francoise Hampson, Şırnak Barosu ve Hafıza Merkezi'nin ortaklaşa düzenlediği, "Devam Eden Çatışma Şartları Altında Geçiş Dönemi Adaleti: Mekanizmalar, Dünya Deneyimi ve Türkiye" başlıklı atölye çalışması için İstanbul'a geldi.

Asimilasyon örneği Sri Lanka

"Ağır insan hakları ihlallerinde hesap verebilirliği güvence altına almak" başlıklı bir ders veren Francoise, JINHA'ya yaptığı değerlendirmede Türkiye'nin geleceği açısından bir hayli endişeli olduğunu söyledi. AKP hükümeti ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bakış açısı değişmedikçe Türkiye'de yeniden bir müzakere masası kurulamayacağını belirten Francoise'e göre, Türkiye barış çığlıklarının yükseldiği Kolombiya'yı değil, asimilasyon politikalarının yükseldiği Sri Lanka'yı örnek alıyor.

‘İktidar ve medya el ele’

Türkiye'nin 1990'lı yıllarda Avrupa Birliği'ne girme hayali olduğunu ve bu nedenle insan hakları ihlallerinde bugüne göre bir miktar ölçülü olduğunu söyleyen Francoise, bugün yaşanan hak ihlallerinin ise geçmişten çok daha ağır olduğunu belirtti. Türkiye'de Kürt olmayan kesimlerin de barışı istemesi gerektiğini ifade eden Francoise'e göre, bugün barış kelimesini dillendirmek dahi iktidar ve medya eli ile Türkiye’de adeta suç haline getirildi.

Cumhurbaşkanı Tayyip'in Türkiye'deki son iki seçimde öğrendiği politikanın "toplumu korku ile yönetmek" olduğuna dikkat çeken Francoise, bu noktada Türkiye'de yaşanan ağır insan hakları ihlaline işaret etti.

'Barış tango gibidir, tek başına olmaz’

Barış ve çözüme ulaşmayı tango dansına benzeten Francoise, "Tangoyu iki kişi yapar. Kolombiya'da olduğu gibi. Uzun yıllardır mücadelenin sonunda nihayet iki taraf barış için hem fikir oldu. Ancak Türkiye'de böyle bir durum göremiyoruz. Barışı istemek tango dansı gibidir. PKK tek başına tango yapamaz. İktidarın da bu konuda irade göstermesi gerekir. Ancak bu iktidar bunu gösterecek bir durumda değil" diye konuştu.

Avrupa’nın Türkiye’yle ‘mülteci pazarlığı’

Türkiye'nin Kolombiya'yı değil Siri Lanka'yı örnek aldığına dikkat çeken Francoise'e göre, Türkiye'de uzun bir süre barışı beklemek sadece bir hayal. Avrupalı devletlerin de Suriyeli mültecileri gerekçe göstererek Türkiye'deki hak ihlallerine göz yumduğunu dile getiren Francoise, "Avrupalı devletler de kendi halklarını bu şekilde sakinleştiriyor. Suriyeli mülteciler konusunda ülkede bir sorun yaşanmayacağını belirterek halkını sakinleştiriyor. Bu nedenle de Türkiye ile bir pazarlık yapıldığını düşünüyorum" dedi.

Kolombiya ‘barış’ dedi

Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) ile hükümet arasında 52 yıllık savaşı sona erdiren tarihi barış anlaşması imzalandı. 50 yılı aşkın çatışmalarda 220 bin kişi hayatını kaybetmiş, 3 milyon insan zorunlu göç etmişti. Barış görüşmeleri 1991'de başlamış ancak kesintiye uğramıştı. Taraflar anlaşmayı 25 Ağustos’ta Küba'nın başkenti Havana'da imzaladı. Kasım 2012'den bu yana devam eden müzakere süreci nihai anlaşma ile sonuçlandı.

Sri Lanka’da ne olmuştu?

Sri-Lanka hükümetinin 2006 yılında, 30 yılı aşkın süre bağımsızlık mücadelesi veren Tamil Kaplanları’na karşı uyguladığı yok etme harekatı modelinde büyük bir savaş yaşandı. Sri Lanka devleti, özellikle 2008-2009 yılı Tamil Kaplanları ve Tamil halkından 42 bin kişiyi öldürdü. Ordu bu planı, ‘Gömme-Silme’ eylem planı olarak bunu adlandırmıştı. BM raporuna göre, Sri Lanka devleti bu savaşta insanlığa karşı suç işledi. Bugün de Türkiye devleti, “Çöktürme” planıyla Kürdistan coğrafyasını hem de Kürt halkını yok etmek istiyor.

(sy)