JINHA

AMED - Amed Göçder tarafından Nusaybin'deki incelemeler sonucunda hazırlanan raporda, onbinlerce insanın evinin tahrip edildiği ve göç ettrildiği belirtilirken, insanların fişlendiği, temel yaşam ihtiyaçlarını karşılanmadığı, kayıpların olduğu kaydedildi. Halkla yapılan görüşmelere yer verilen raporda, halk ne olursa olsun evine döneceğini belirtirken, yaşam hakkı başta olmak üzere diğer hak ihlallerinin biran önce soruşturulmasını, devlet güçlerinin soruşturulması, hala yasaklı olan 6 mahallede var olduğu düşünülen cenazelerin biran önce tespit edilerek ailelerine teslim edilmesini istedi.

Göç Edenlerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (Amed Göçder) bir heyet oluşturarak Mardin'in Nusaybin ilçesinde 134 gün sonra kısmen kaldırılan 'sokağa çıkma yasağı'na ilişkin tespit ve incelemelerde bulundu. Heyette dernek eşbaşkanları Semire Nergiz ve Yılmaz Kan, yönetim kurulu üyeleri Hamit Deniz, Haknas Sadar ve Sadrettin Akay'dan oluşan hukukçu ve teknik uzmanlar yer aldı.
27 Temmuz'da Nusaybin'e giden heyet incelemelerini raporlaştırarak, kamuoyuyla paylaştı. Raporda ilçe girişinde çok büyük boyutlarda olmak üzere, tellerle kapatılan 6 mahallenin tümünde ise çeşitli ebatlarda çok sayıda Türk bayrağının asılı olduğu belirtilerek, yolların belediyelerin bilgisi dışında asfaltlandığı, bunun da tahrip olan yaşam alanlarında yaşamı daha da zorlaştırdığı kaydedildi.

'Halk evlerine geri dönmek istiyor'

Nusaybin Belediyesi Eşbaşkanı Sara Kaya ili görüşmelerin yer verildiği raporda, "Sara Kaya, Nusaybin merkez nüfusunun 90 bin olduğunu sokağa çıkma yasağının başlamasıyla beraber ilçenin yüzde 80'inden fazlasının çatışmalar neticesinde göç ettiğini belirtmiştir. Eşbaşkan Sara Kaya yasakların kalkmasıyla beraber evleri tahrip olmayan ve yaşanılabilecek durumda olan herkesin tekrardan evlerine dönüş yaptığını belirtmiştir" diye kaydedildi.

Çatışmaların yoğun yaşandığı ve halen yasağın sürdüğü 6 mahallede (Fırat, Dicle, Yenişehir Abdulkadirpaşa, Kışla ve Zeynelabidin) yapılan dışsal gözlemde evlerin büyük tahribata uğradığı belirtilen raporda, 6 mahallede yaşayan yaklaşık 45 bin kişinin evlerinin ve mahallerinin tahrip olmasından dolayı halen dönüş yapmadıkları ve Kızıltepe, Midyat, Mardin merkez ve çevre köylerde yaşamları sürdürdüklerini kaydedildi.

İnsanlar fişlendi

Sara Kaya'nın verdiği bilgilerin aktarıldığı raporda, "Ayrıca devletin güvenlik güçlerinin Nusaybin ilçesinde korku ve panik yaratmak maksadıyla 800 'den fazla insanın fişlendiğini, tahrip edilen ev ve işyerlerine ırkçı, faşist ve küfür dolu duvar yazılarının yazıldığını da ifade etmiştir" denildi.

Nusaybin halkı ile yapılan görüşmeler

Raporda görüşme yapılan insanların, devletin sokağa çıkma yasakları ve bu yasaklar süresince yaptığı operasyonlarda hendek ve barikatların bahane gösterilerek canlarına ve mallarına yönelik olarak orantısız güç kullandığı hususunda ortak fikir beyan ettiği vurgulandı. Halk, yasağın devam ettiği mahallede bulunan şehir mezarlıklarının da yasak kapsamında kalması sebebiyle mezarlarını ziyaret edemediğini, mezarların tahrip edildiği aktardı.

İnsanlar kayıp

Yapılan görüşmelerde ayrıca yasaklı 6 mahallede yaşayan insanlardan bazılarının kayıp olduğu ve bu mahallelerde muhtemelen cenazelerin olduğu kaygısının büyük olduğu belirtildi. Cenazelerin var olup olmadığı yönündeki halk kaygısının resmi makamlarca giderilmediği halk tarafından dile getirildi.

Tüm dünya ile bağ koparıldı

Yasaklar boyunca evini terk etmeyen ilçe sakinleri resmi makamlarının beyanlarının aksine bu süreçte temel ihtiyaçlarının giderilmediğini belirtirken, tüm dünya ile bağlarının koparıldığını günlerce top ve patlama sesleri arasında yaşamlarını güçlükle sürdürdüklerini belirtti.

Oğlundan haber alamıyor

Görüşme yapılan Mehmet şerif Doğan'a yer verilen raporda, Şerif'in oğlundan uzun süre haber alamadığı kendi durumunda olan birçok insanın da aynı sorunu yaşadığını belirttiği kaydedildi.

Raporda şu tespitlere yer verildi:

*Yasağın kalkmadığı mahallelerin sınırları işlenerek konut ve barınma hakkı ellerinden alınarak göçe zorlanan yurttaşlara ilişkin sayısal veriler üretilmiştir. Bu doğrultuda 6 bin 500 dönüm meskûn alana sahip Nusaybin ilçesinde 2 bin 70 dönüme tekabül eden meskûn alanda sürekli yasaklar sürmekle beraber tel örgülerle çevrilerek kent sakinlerinin temel hakları gasp edilmiştir.

Yasaklı mahallerde 34 bin insan göç mağduru

*Yasaklı mahallelere ilişkin sınırların hâlihazır verileri coğrafi bilgi sisteminde analiz edildiğinde 2 bin 70 dönüm meskûn alanın 6 bin 56 yapıyı kapsadığı bu yapılardan 4 bin 81 yapının konut ve iş yerinden oluştuğu geri kalan bin 975 yapının müştemilat depo vb. yapılardan oluştuğu tespit edilmiştir. 2 bin 70 dönümlük meskûn bölgede kalan konut ve iş yeri ayrımı yapılarak TÜİK 2016 yılına ait ortalama hane halkı büyüklüğü verisi temel alındığında 34 bin 630 kişinin söz konusu alanda göç mağduru olduğu gözlemlenmiştir.

*İlçenin hala sokağa çıkma yasağı devam eden ve etrafı tellerle çevrilen 6 mahallesinde yaşayan insanların malvarlıklarına erişemedikleri, devletin, bu mahallelerde ne gibi bir uygulama yapacağı konusunda ilçe sakinlerine hiçbir bilgi verilmediği tespit edilmiştir. Ancak bu altı mahallede iş makinelerinin gece gündüz yıkım çalışması yaptığı ilçe sakinleri tarafından dile getirilmiştir.

*İlçede yaşayan insanlar her şeye ve tüm olanlara rağmen şehirlerini, yaşam alanlarını terk etmeyecekleri konusunda kararlılıklarını belirterek devletin biran önce yasaklı 6 mahalledeki yasağı kaldırarak o bölgede bulunan gayrı menkullerine ulaşmalarının sağlanmasını, gerekirse yıkılan evlerinin üzerine çadır kurarak orada yaşamak istediklerini belirtmişlerdir

*İlçede yaşayan insanlar, biran önce zararlarının tespit edilerek giderilmesini ve konut sorunlarının biran önce çözülmesini beklemektedir.

*İlçede yaşayan esnaf biran önce zararlarının karşılanmasını, vergi ve diğer yasal borçlarının da silinmesini beklemektedir.

*İlçede yaşayanlar sokağa çıkma yasağı süresince yapılan askeri operasyonlarda yaşam hakkı başta olmak üzere diğer hak ihlallerinin biran önce soruşturulmasını, hak ihlalleri yapan ve hukuk dışına çıkan güvenlik güçlerinin soruşturularak ortaya çıkarılmasını beklemektedir.

*İlçede yaşayanlar yasaklı 6 mahallede var olduğu düşünülen cenazelerin biran önce tespit edilerek ailelerine teslim edilmesini DNA testi veren ailelerin en kısa sürede çocuklarının akıbeti konusunda bilgilendirilmesini beklemektedir.

(gc)