Duygu Erol / JINHA

ANKARA - Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş'un AİHS'nin askıya alınacağı kararını değerlendiren HDP Adana Milletvekili Meral Danış Beştaş, "AİHS askıya dahi alınsa işkence, ölüm, hukuksuz gözaltı gibi durumlarda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin önü açıktır. Bunlar hiçbir koşulda askıya alınamayacak haklardır" dedi.

Milli Güvenlik Kurulu'nda (MGK) alınan OHAL kararının ardından konuşan Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, OHAL boyunca Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 15. Madde çerçevesinde sözleşmenin askıya alınacağını bildirerek, bu üç ayda sözleşmenin işlemeyeceğini kaydetti. Genel olarak sözleşmenin askıya alınması durumunda dahi işkence yasağı, kanunsuz ceza olmayacağı, yaşam hakkı ve kölelik yasağı konusunda netliğin asla tartışılamaz olduğuna dikkat çeken Halkların Demokratik Partisi (HDP) Adana Milletvekili Meral Danış Beştaş, "Her koşulda yargı süreci işleyecektir. Ancak normal süreçteki gibi değil. OHAL, sıkıyönetim süreçlerinde prosedür daha da yavaş işler ve kararların alınması daha zor olur" dedi.

'İşkence yapılamaz, yaşam hakkı engellenemez'

AİHS'nin askıya alınmasının öldürmek, işkence yapmak, haksız yere gözaltına almak anlamına gelmediğine dikkat çeken Meral, bu anlamda anayasal düzlemde bir başvuru hakkının olduğunu belirtti. "AİHS şunu söylüyor 'Genel olarak sözleşme askıda olsa bile işkence yasağı, kanunsuz ceza olmayacağı, yaşam hakkı ve kül, kölelik yasağı konusunda netlik asla tartışılamaz' Yani bu haklar korunuyor" diye konuşan Meral, AİHS askıya alınsa dahi hiç kimsenin işkenceye uğrayamayacağına, öldürülemeyeceğine vurgu yaptı.

'AİHS askıya alınsa da, AİHM'nin önü açık'

OHAL dönemlerinde valililere olağanüstü yetkiler verildiğini belirten Meral, süper yetkilerle donatılan valilerin toplantı ve gösteri yürüyüşlerini yasaklayabileceğini, gözaltı kararı alabileceğini ve sürgün işlemi yapabileceğini dile getirdi. "Biz 90'lı yıllardan bunları çok yakından biliyoruz. Şuanda AİHS askıya dahi alınsa işkence, ölüm, hukuksuz gözaltı gibi durumlarda AİHM'nin önü açıktır. Bunlar hiçbir koşulda askıya alınamayacak haklardır" diye konuşan Meral AİHS'nin askıya alınması koşulunda dahi AİHM'nin halkı koruyabileceğini ifade etti.

'Prosedür daha yavaş işleyecek'

Her koşulda yargı sürecinin işeyeceğini, ancak normal bir süreçte değil de OHAL, sıkıyönetim süreçlerinde prosedürün daha da yavaş işleyeceğini ve kararların daha zor alınacağını dile getiren Meral, "OHAL'in en önemli unsuru Kanun Hükmünde Kararnameler ile ülke yönetiliyor. Cumhurbaşkanlığı'nın başkanlığında Bakanlar Kurulu ile ülkeyi yönetiyor" diye konuştu.

'Kürdistan'da zaten sıkıyönetimi aşan uygulamalar vardı'

Meral, "OHAL kararı ile kanunda yer alan yetkiler aleyhe kullanılırsa gerçekten çok karanlık bir günler bekler bizi. Zaten bu süreçte kısıtlı demokratik hak ve özgürlükler. İfade özgürlüğü, basın özgürlüğü, sansür gibi birçok hak zaten OHAL uygulamasından önce ihlal ediliyordu. Sıkıyönetim uygulamalarını aşan savaş koşulları yaşandı" dedi.

Cenevre Savaş Hukuku Sözleşmesi'ne dikkat edilmediğini de vurgulayan Meral, hiçbir hukuk sisteminde bodrumlarda, açık alanlarda ya da herhangi bir şekilde insanların yargısız infaz edilmesi ve diri diri yakılmasının hiçbir hukuka uygun olmadığını dile getirdi.

'Türkiye'nin tek bir yolu var'

Devlet yetkililerinin açıklama yaparak OHAL kararının devlet içerisinde yapılanmış FETÖ/PYD örgütüne yönelik olduğu açıklamalarını hatırlatan Meral kime olursa olsun yapılan her türlü işkence ve hukuksuz, insanlık dışı muameleye karşı olduklarını dile getirdi. Meral, "Şuan gözaltındaki askerlere kulaktan kesmekten kafa kesmeye, alenen işkence yapmaya kadar ağır suç işleniyor. Ve bu hukuktan uzaklaşmak anlamına geliyor" diye konuşmasına devam ederek hükümeti uyardı. "Bunlara dikkat edin. Bu ilkeler kolay elde edilmiş ilkeler değil. Bunları ihlal etmeye devam ederseniz daha kötü süreçlere evirilebilir bu ülke" diyen Meral darbelerle başa çıkmanın yolunun Türkiye'nin tek bir yolu olduğunu ve uluslararası evrensel değerler ışığında demokrasi standartlarının yükseltilmesi gerektiğini belirtti.

(dk)