Öykü Dilara Keskin / JINHA

İSTANBUL - Hêvî LGBTİ Derneği, Türkiye'de yaşayan Mülteci LGBTİ'lerin maruz bırakıldığı hak ihlallerini kitaplaştırdı. 'Mülteci LGBTİ'ler kitabını derleyenlerden Hêvî LGBTİ Derneği aktivisti Müzeyyen Araç, "Kitap gönüllük esasıyla hazırlandı. Yaşananların teşhiri için birlikteyiz" dedi.

Türkiye'de 'ötekinin ötekisi' olma haline maruz bırakılan LGBTİ'ler içerinde, mülteci olanlar çok fazla hak ihlaline maruz bırakılıyor. Ülkelerindeki savaştan ya da ayrımcılıktan ötürü Türkiye'ye göç etmek zorunda kalan mülteci LGBTİ'lerin yaşamına ışık tutan "Mülteci LGBTİ'ler" kitabı, görmezden gelinmek istenilen mülteci sorunu ile yok edilmek istenilen LGBTİ kimliğini aynı çalışmada buluşturuyor.

3 dilde yayınlandı

'Mülteci LGBTİ'ler' Hêvî LGBTİ Derneği tarafından, yaşanan hak ihlallerini raporlaştırılıp birebir görüşmeler yapılarak hazırlandı. Kürtçe, Türkçe ve Arapça olmak üzere herkesin anadilinde okuması için 3 dilde yayınlanan kitap kapsamında 12 mülteci LGBTİ ile görüşüldü. Ayrıca kitapta LGBTİ'lerin kendi cinsel kimlikleriyle tanışma sürecinde yaşadıkları zorluklar da konu ediniliyor.

Kitabın derlenmesinde rol oynayan Hêvî LGBTİ Derneği aktivisti Müzeyyen Araç, Ortadoğu'da devam eden savaşın bir sonucu olarak mültecilerin Türkiye'ye geldiğini belirtti. Mültecilerin genel olarak sağlık, barınma, eğitim gibi sıkıntılar yaşadığını, ancak LGBTİ mültecilerin çok daha fazla hak ihlaliyle karşılaştığını dile getiren Müzeyyen, "Biz de yaşanan hak ihlallerini teşhir etmek için bu kitap çalışmasına karar verdik. Raporlamada tespit edilen sorunlar üzerinden kitaba yoğunlaştık" dedi.

'Biz hapishanedeyiz, sadece duvarları yok'

"Suriyeli, Mısırlı, Lübnanlı, Suudi Arabistanlı LGBTİ'lerle görüştük ve ülkelerinde yaşadıkları sorunları da konuştuk" diyen Müzeyyen, "İranlı mülteciler başka bir ülke için başvuru yaparken, Suriyeliler yapamıyor. Bunun nedeni de geçici koruma kararıdır" dedi. LGBTİ mültecilerin 'geçici koruma kararına' bağlı olmaksızın başka bir ülkeye gitmek için başvuru yapabildiğinin altını çizen Müzeyyen, bu maddenin pek bilinmediğine değindi. Müzeyyen, ayrıca LGBTİ mültecilerin dil bilmemelerinden kaynaklı sağlık hizmetinden faydalanırken, açık bir şekilde ötekileştirmeye maruz bırakıldıklarını belirtti.

Müzeyyen, görüşme aldıkları bir LGBTİ'nin sözlerini işe şöyle dile getirdi: "Biz bir hapishanedeyiz, sadece duvarları yok"

'Ağır bir süreçti, birlikte ağladık'

Kitap sürecinin zorlu geçtiğini anlatan Müzeyyen o süreci ise şöyle aktardı: "LGBTİ ve mülteci oldukları için güvenlik sorunları vardı. İnsanlara nasıl ulaşabileceğimizi düşündük, sahaya çıktık. Seks işçilerin yanına gittik. Kitabımızda gizliliği esas aldık. 20 kişiden fazla kişiyle görüştük, ama kitapta 12 kişi yer alıyor. Yaşadıklarını anlatırken, fenalık geçirenler oldu, birlikte ağladıklarımız oldu. Onun anlattığı dili anlamasan da yaşadıklarını anlıyorsun, çünkü anlattıkları sana çok uzak şeyler değil."

'Kitabımızda kadın görünürlüğü olsun istedik'

Kadın eşcinsellerin görünürlük oranının az olduğunu ifade eden Müzeyyen, "Çalışma sürecimizi biraz da bu uzattı. Çünkü kadın eşcinsellere ulaşmakta zorlandık. En son Denizli'den biriyle görüşebildik. Biz kitabımızda kadın görünürlüğü istedik, ama bu konuda çok zorlandık" diye anlattı. LGBTİ'i olduğu için ülkesinde cezaevine giren, işkence gören kişilerin de kitapta yer aldığını söyleyen Müzeyyen bir diyalogu şöyle aktardı: "Suriye'de savaş hala devam ediyor. Konuştuğumuz bir arkadaş 'Türkiye o kadar kötü ki bayrama kadar kendime süre verdim, ama bayrama kadar Kanada'ya gidemezsem Suriye'ye geçeceğim. Ailemde savaşa git 'öl' dedi' diye anlattı."

'Onlar kaçmadı, yer değiştirdi'

Kitap için mülteci LGBTİ'lerin tepkisinin olumlu olduğunu ifade eden Müzeyyen," Kitap gönüllük esasıyla hazırlandı. Yaşananların teşhiri için birlikteyiz. Sadece bir kitapla sınırlı değiliz mülteci LGBTİ'lerle örgütleniyoruz" diye konuştu.

Yabancıları Koruma Kanun'un da değişikliklerin yapılması gerektiğini vurgulayan Müzeyyen, "LGBTİ'lerin yaşamsal faaliyetleri kısıtlanmış durumda öncelikle bu durum teşhir edilmelidir. Topluma bir şekilde savaşın kötü bir şey olduğunu öğretmeliyiz. Onlar kaçmadı, savaş yüzünden yer değiştirmek zorunda kalmışlar. Bunun anlaşılması gerekiyor" dedi. Müzeyyen, "Türkiye'de Türk değilsen sevilmiyorsun, LGBTİ isen toplum dışındasın. Biz kendimizi var etmek için öteki yaratıyoruz, bunun aşılması gerekiyor" diye kaydetti.

Kitabın ilk sayfasından Mourid Barghouti'n'e ait bir söz ise şöyle: "Sürekli köklerinden koparılmak için bir kere köklerinden sökülüp atılmış olmak yeter insana."

(nö/sy)