JINHA

AMED - Ablukanın ve yıkımın devam ettiği tarihi Sur ilçesinde her gün bir mahalle eksiliyor. Kepçelerle yıkılan mahallelerde hiç vakit kaybetmeden alt yapı çalışmalarına başlayan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ise 'İmar projesine' jet hızıyla devam ediyor.

7 bin yıllık bir hafızaya sahip olan Diyarbakır'ın Sur ilçesinde 103 gün tarihi bir direniş gerçekleşti. Ardından da Mart ayında "operasyonlar bitti" açıklaması yapıldı ancak yasak kaldırılmadı. Sur halkı aylardır evine gitmeyi beklerken, gerçekleştirilen yıkımın direnişin anılarını silmek için yapıldığını söylüyor. Yıkımla birlikte Ocak ayında ortaya çıkan imar planı da hayata geçiriliyor.

İlk tahribat ilk ablukada

4 Temmuz 2015 tarihinde UNESCO koruması altına giren Diyarbakır Surlarında ilk tahribat devlet güçlerinin Sur'u ablukaya alması ile başladı. Özyönetim talebine karşı kuşatma altına alınan ilçede top atışlarıyla tarihi yapılar tahrip edildi. 2 Aralık'ta ilan edilen yasakta ise devlet güçleri ağır silahlar kullanarak evlere ve Sur'un tarihi mekânlarına büyük zararlar verdi.

İlçeye müteahhitler girdi

Çatışmalar daha devam ederken Sur'a müttehitler girmeye başladı ve arsalar için de TOKİ iş başına geçti. Çatışmaların resmi olarak bittiği 9 Mart tarihinde ise Sur'a ilk kepçeler girdi.

Hafriyattan cenazeler çıktı

Kamulaştırma kararı alındığı için yıkım çok hızlı başladı. Yıkım ilk olarak çatışmaların en şiddetli yaşandığı Hasırlı Mahallesi ve Yoğurt Pazarı'nda başladı. Yıkım sonucu çıkan hafriyat Dilce Üniversitesi arazisine döküldü. Hafriyatın içinde beden parçaları çıktı. Mart ayından sonra 2 ay içinde Yoğurt Pazarı'nda olan tüm evleri yıkan devlet güçlerinin tahribatı devam etti. Karakol ve mobese kameralarının da eklendiği mahallelerde evler birer birer yıkıldı.

Alt yapı çalışması başladı

Aradan 7 ay geçmesine rağmen bitmeyen yıkımın son fotoğrafları da içerideki tahribatı en iyi şekilde gösteriyor. Hala yasağın sürdüğü Hasırlı ve Savaş mahallelerinden geriye dümdüz edilen araziler kalırken, Fatihpaşa ve Cemal Yılmaz mahallelerinde de yıkım devam ediyor. Tamamen yıkılan yerlerde hiç vakit kaybedilmeden alt yapı çalışması başladı. Şu anda içeriye talip olan şirketlerin hangisinin hangi arsalara sahip olduğu bilinmezken Sur'da yıkılan yerlerde restoran, park ve yol yerleri belirlenmeye başlandı bile.

'Ya evine para vereceksin ya da TOKİ'ye'

Yıkımların yapıldığı Dabanoğlu, Cevatpaşa, Fatihpaşa, Hasırlı, Savaş ve Cemal Yılmaz mahallerinde ev satışlarına başlandı. Yıkılan evler karşılığında insanlara evlerinin değerini karşılamayacak şekilde para verilirken ve bunu karşılığında arsalarının tapusunu isteniyor. Yıkılan evinin arsası üzerinde zaten yeni bir ev yapmasına izin verilmeyen yurttaşlardan, TOKİ'nin yapacağı evler için de para isteniyor. Eğer ev tarihi değer taşıyorsa ve devlet tadilatını yapacaksa yine ev sahibinden masraflar isteniyor. Eğer ev 'imar projesi' alanındaki park ya da yola denk geliyorsa evin tahrip olmuş haldeki parası veriliyor ya da TOKİ'den bir ev yüzde 40 indirilme satılıyor.

(mm/gc)