JINHA

ANKARA - HDP Grup Başkanvekilleri Çağlar Demirel ve İdris Baluken, Êzidî Soykırımı'nın tanınmasına dair kanun teklifi sundu.

HDP Grup Başkanvekilleri Çağlar Demirel ve İdris Baluken, Irak ve Suriye’deki 73. Ferman olarak bilinen Êzidî halkına yönelik gerçekleştirilen katliamların mecliste soykırım olarak tanınması konulu kanun teklifi sundu. Kanun teklifinin gerekçesinde, şu ifadelere yer verildi:

"Farklı inanca sahip oldukları için geçmişte 72 kez katliama maruz kalan Êzidîlerin kaderi 21. yüzyılda da değişmemiş, inançlarını ve kültürlerini günümüze aktaran, diğer dini ve etnik gruplara göre fazla oldukları yerler olan Şengal ve Behzane/Başiqa da yaşayan ÊzidîlerIŞİD’in yıkım gücü yüksek savaş araçları ve teçhizatları karşısında savunma araçlarından yoksun şekilde 73. ferman olarak adlandırılan katliama maruz kalmışlardır. IŞİD tarafından yerlerinden ve yurtlarından edilen Êzidîler yaşamlarını devam ettirecek maddi temellerinin tamamından mahrum bırakılarak ölüme terk edilmişlerdir. Binlerce Êzidî öldürülmüş, binlerce kadın ve çocuk kaçırılmış, yüzlerce çocuk, hasta ve yaşlı açlıktan ve susuzluktan, gündüz sıcaktan gece soğuktan yaşamını yitirmiştir. Bu kıyımla Êzidîlerin tarih sahnesinden silinmesi amaçlanmıştır.”

Uluslararası raporlar hatırlatıldı

IŞİD’in Şengal’e saldırısı sonrası Êzidîlere yönelik katliam ve soykırım politikalarının tüm dünyanın dikkatini çektiğini belirten HDP Grubu, Êzidîlerin yaşadıkları insanlık dışı uygulamaların pek çok kez raporlandığını da hatırlatarak, şöyle devam etti: “3 Ağustos 2014’te Avrupa Parlamentosu Êzidî soykırımını tanıma kararı almıştır. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi tarafından 15 Haziran 2016 tarihinde yayınlanan raporda ise; İŞİD’in Êzidîlere yönelik soykırım işlediği belirtilmiştir. Suriye’deki hak ihlallerinin olduğu rapor, mağdurların da içinde olduğu 45 kişinin tanıklıklarını içermektedir. Aynı zamanda Suriye’de Bağımsız Uluslararası Araştırma Komisyonu’nun toparladığı belge ve bilgilere dayanmaktadır.”

‘Türkiye soykırıma ses çıkarmadı’

Türkiye’nin Êzidî halkının kutsal topraklarını barındıran ülkelerden biri olarak Êzidî inancının ve kültürünün katliam ve soykırımlarla yok edilmesinin önüne geçebilecek şekilde sorumluluk üstlenen bir ülke olması gerektiğini, ancak bunun tam terinsin yaşandığını belirten HDP, “Ne yazık ki Êzidî halkına yönelik soykırım tüm dünyada çok geç görülmüştür. Êzidîlerin bir anayurdu da Türkiye olduğu düşünüldüğünde Türkiye, Êzidîlerin tarihsel olarak kültürlerinin ve kimliklerinin korunmasının aksine asimilasyoncu bir yaklaşım sergilemiş ve IŞİD’in soykırım yapmasına ses çıkarmamıştır” dedi.

Kanun teklifinde şu maddeler yer aldı:

“* Madde 1 - Türkiye Büyük Millet Meclisi, IŞİD adlı terör örgütünün, 3 Ağustos 2014 tarihinde Irak Sincar (Şengal) bölgesinde 400 bin Êzidî-Kürdün yaşadığı coğrafyada on binlerce Êzidîyi katlettiği, yüz binlerce Êzidîyi göçe zorladığı, en az 3200 Êzidî-Kadını köleleştirdiği, Êzidî erkek çocuklarını kendi kimliğinden kopararak asimile ettiği ve tüm bu Irak ve Suriye’de işlenen sistematik şiddetin Êzidî halkının kimliğini ve inancını yok etmeye yönelik gerçekleştirdiği eylemlerin Êzidî halkına yönelik soykırım olduğunu ve bu soykırımının insanlığa karşı işlenmiş bir suç olarak tanır.

* Madde 2 - Türkiye, Êzidî halkının maruz kaldığı, katliam, etnik temizlik, tehcir sebebiyle 3 Ağustos gününü Êzidî Soykırım Günü olarak tanır.

* Madde 3 - Türkiye’ye göç etmek zorunda kalan Êzidîlerin ayrımcılığa uğramamaları, nefret söylemi üretilmesinin önüne geçilmesi ve güvenlikleri için özel tedbirler alır. Kendi dillerinde tercüman hizmeti sağlanarak ana dillerinde hizmet sunar. Êzidî halkının kimliğini ve inancını koruyucu yönde önlemler alır. Türkiye sınırları içerisinde yaşamak isteyen ve Türkiye sınırları dışındaki topraklarına geri dönmek isteyen Êzidîlerin, kimlikleriyle, kültürleriyle güven ve ferah içinde yaşamaları konusunda sorumluluklarını yerine getirir.

* Madde 4 - Türkiye Êzidî halkına yönelik soykırımın devam ettiğinden hareketle soykırımın sonlanması adına IŞİD’le mücadelede etkin bir şekilde yer alır. Türkiye’de IŞİD’in faaliyetlerinin sonlanması yönünde çalışma yürütür.

* Madde 5 - Türkiye Hükümeti, Êzidî Soykırımının tüm yönleriyle ortaya çıkarılması, toplu mezarların açılması ve yaşanan saldırılardan etkilenmiş Êzidîlerin yeniden yaşam kurabilmeleri için gerekli ihtiyaçlarının maddi ve manevi olarak tazmin edilmesi konusunda aktif rol alır ve sorumluluk üstlenir."

(sy)