Sibel Yükler/JINHA

ANKARA - Fenerbahçe taraftarı bir grup erkeğin şişme bebeğe Galatasaray forması giydirip yakması eril cinsiyetçi şiddetin spor yüzünü bir kez daha gösterdi. Kadınlar yapılanın bir yandan şiddetin pornografik yanını, diğer taraftan da düşmanı 'kadın' ile özdeş tutan hegemonik erkek zihniyetini dışa vurduğunu söyledi.

Dün Kadıköy Şükrü Saraçoğlu Stadyumu'nda gerçekleşen Fenerbahçe-Galatasaray maçı öncesinde Fenerbahçeli taraftarı bir grup erkek, şişme bebeğe Galatasaray forması giydirip yaktı. Kendilerince Galatasaray takımını küçük düşürmeye ve aşağılamaya çalışan erkekler, kadınlarla ve cinsellikle ilgili nefret ve şiddet imgelerini somut hale getirdi. JINHA'ya konuşan akademisyen ve öğrenciler bu olayın şiddetin pornografik yanını, diğer taraftan da düşmanı 'kadın' ile özdeş tutan hegemonik erkek zihniyetini dışa vurduğuna dikkat çekti.

'Cinsel şiddeti uygulamayı meşru görüyor'

Akademisyen Senem Timuroğlu: "'Öteki' olanın cinsiyetli olduğuna dair en çarpıcı örneklerden biri. Karşı tarafı, düşmanı, 'kadın' ile özdeş tutan hegemonik erkek zihniyetin yansıması. Bir yandan karşı takımı 'karı gibi' görerek, küçümsüyor, aşağılıyor, güçsüz buluyor. Diğer yandan 'karı' gibi olana her türlü şiddeti dahası cinsel şiddeti uygulamayı meşru görüyor. Hegemonik erkekliğin şiddetini dışa vurma biçiminde cinsellik ile şiddet ilişkisini görüyoruz burada. Cinsellik küfürlere yansıdığı gibi, şiddet ile özdeş. Yakılan Şişme bebek, şiddetin pornografik yanını temsil ediyor. Esasında kadın ile cinsel ilişki, sevişmek değil, ele geçirme, fethetme, tecavüz etme, yakma, öldürme demek. Kısacası Fenerbahçeli taraftarlar tam da küfürlerde yer alan cinsellikle ilgili nefret ve şiddet imgelerini somut hale getirmişler."

'Fotoğraf tam bir kendinden geçme hali'

Doktora öğrencisi İpek Şahbenderoğlu: "Şiddet dilinin her alanda keskinleşmesiyle ayırmıyorum bu durumu... Hatta desteklediğini, kıyıcı, yıkıcı ne varsa daha kolay ve çabuk umarsızca dışavurmalarına zemin hazırladığını düşünüyorum naçizane... Ve tabii erkeklerden gelen eleştirel tepkiler asıl merak ettiğim. 'Cıkcıklayıp' geçmişler mi? Ben Twitter'da birkaç tepki okudum erkeklerden. Keşke o anda sıcağı sıcağına müdahale edebilecek kadar cesaret sahibi olsalar, ama tabii fotoğraf tam bir kendinden geçme hali. Evet savaştaki testosterona yakın, ama pornografik dile de hep teşne, hep hiç ayrılmıyor o dilden. 'Vurup geçiyorlar, ağları delip geçiyorlar, nasıl koyduk amaa'lar fena... Bir dönem bunun bakirelikle de ilintisini kuruyorlardı, şimdi daha sertleşen, yok eden, üzerinden geçen, mümkünse parça parça eden bir dil! Meşruluk kazanan şiddetin dozu ile ilgili davranış kalıpları, küfür içerikleri de değişiyor gibi geliyor bana. 'Anne-bacı" ya 'bulaşmak' ise daha da 'çok acıtmak', 'vurucu olmak için.' Yanlış hatırlamıyorsam Almanya maçında da bu tecavüzü futbol dili haline getirmek doruğa çıkmıştı! Ve tabii 'penis boyu' meselesi bu konuda 5 harflilerde çok iyi kurulmuş bir yazı vardı etraflıca mutlaka onu okumak gerek."

'Şişme bebek seksüel kadın temsili'

Mandana A.: "Bana kalırsa burada aynı zamanda tam bir savaş diskuru da var. Savaşta fethi simgeleyen şeyler neyse, fetih hangi biçimlerde yapılıyorsa aynısı. Taraftarlık, anladığım kadarı ile çok başka bir şey: çok 'erkek', çok öfkeli. Tribünlerden habire birbirlerinin analarına küfreden, erkeklik performansları agresyonla şekillenen ve bundan zerre rahatsızlık duymayan erkeklerden gelmesi de olayı garipsememiş olmamızın sebebi olsa gerek… Hep fetih işte; 'ele geçirmek' Bir yandan da şişme bebeğin temsil ettiği kadınlık başka. Seksüel bir obje, yani sadece normatif olarak nesneleştirilen bir kadın figürü değil, bizatihi seksüel olan bir temsili kadın bu. Böylesi şiddet yüklü bir eylemi gerçeğe dökmeyi normalleştirebilmelerine vesile olan kod da böylece daha görünür oluyor bana kalırsa. Çünkü algı, masumiyet yokluğunu müstahak olarak yorumlar. Şişme bebek bir partner temsili olduğundan, 'gerçeğe' çok yakın olduğundan, 'yapay' olarak kolayca ayırt edilebilir bir cansız mankenden daha korkunç bir seçim. Böylesi sıkı sıkıya içselleştirilmiş ve hiç hicap duyulmaksızın dışa vurulan nefretin adı da mizojini."

(gk/fk)