JINHA 
 
HABER MERKEZİ-  Erkekler tarafından yazılan tarihte, başarılarına yer verilmeyen kadınlardan sadece bir tanesi Kurtubalı Lübna. O dünyanın en büyük kütüphanesini kuran, matematikçi, şair, çevirmen, bir alim.
 
Kurtubalı Lübna, 10. yüzyılda, Endülüs Emevileri zamanında yaşamış Müslüman kadın alimlerden biriydi. Endülüs Emevi Halifesi 3. Abdurrahman zamanında sarayda büyüyen Lübna'nın, ilk başlarda köle olarak saraya getirildiği fakat daha sonra zekası ve aklı ile öne çıkarak hızla yükseldiği söylenir. Abdurrahman'ın oğlu 2. Hakem Ibn Abdur-Rahman halife olduktan sonra Lübna, onun danışmanlığını yapar. 
 
Endülüs'ün alimi 
 
Lübna, şair, katip, tercüman, kütüphaneci ve aynı zamanda matematikçidir. Öklid ve Arşimet başta olmak üzere birçok kişinin çalışmalarını Arapça'ya çevirerek eserlerin Endülüs yoluyla Avrupa'ya aktarılmasını sağlamıştır. Endülüs Kraliyet Kütüphanesi'nin başkanlığına getirildiğinde Kahire, Bağdat ve Şam gibi dönemin büyük şehirlerini dolaşarak kütüphane için akademik malzeme toplamış, kraliyet kütüphanesindeki kitap sayısının 500.000'e çıkmasını sağlayarak Kurtuba'da dünya'nın en büyük kütüphanelerinden birini kurmuştur.
 
'Gerçek olamayacak kadar özel bir insan' 
 
Yine Lübna'nın matematik sevgisinin ve bilgisinin çok büyük olduğu; sürekli olarak Endülüs sokaklarında dolaşıp çocuklara çarpım tablosunu, denklemleri ve diğer matematiksel ilkeleri öğrettiği tarihte yer alan bilgiler arasındadır. 
 
Ayrıca Lübna değerli kaynakların çevirerekte toplumda önemli rol üstlenmiştir. Öte yandan Lübna, yaşadığı zaman diliminde 170'den fazla kadına okuma yazma öğretmiştir. Bu anlamda da oldukça değer ifade eden isimlerdendir. Bütün bu özelliklerine rağmen tarihte hak ettiği yere oturtulmasa da  Lübna, günümüz araştırmacılarına göre; gerçek olamayacak kadar özel bir insandır. 
 
Aynı zamanda şair 
 
Yüzlerce şiiri olan Lübna, sadece matematik ve bilim anlamında değil, edebiyat ve dilbilgisi anlamında da oldukça başarılıdır.  Öyle ki, Tarihçi Ibn Bashkaval, Lübna tanımalarken şöyle demiştir; "Edebiyatta, dilbilgisinde ve şiirde usta. Matematik bilgisi dâhice ve aynı zamanda bilimde de son derece iyi. Emevi sarayı onun kadar asil başka birini görmedi." 
Lübna ile ilgili genel kanı ise; yaşadığı dönem içinde, istisnai bir zeka, kabiliyet ve çalışkanlığa sahip tek bilim kadını olduğudur. 
 
(rt/fk)