JINHA

İSTANBUL - Kadın özgürlük mücadelesinin kendinde yarattığı yansımaları "Şewq" isimli çalışmasında toplayan Baran Bozyel'in yeni albümü; Sakine Cansız'dan Ekin Wan'a kadın özgürlük mücadelesinde yaşamını yitiren tüm kadınlara dair tınılar taşıyor.

Baran Bozyel'in "Şewq" (Yansıma) isimli albümü KOM Müzik'ten çıktı. Baran'ın ilk albüm çalışmasını, "Bu albüm kadın mücadelesinin bana yansımasının sanat estetiği ile açığa çıkmasıdır" şeklinde tanımlaması ise albüme neden Şewq ismini tercih ettiğine dair ipuçları veriyor. Albümüne "Tam anlamıyla emek ile örülen özgürlük ve kadın kurtuluş mücadelesinin bana yansımasıdır" şeklinde anlam yükleyen Baran, çalışmasını ise kadın özgürlük mücadelesinde ölümsüzleşen kadınlara atfetti. Üstelik albümün aranjör, stüdyo, beste, albümün basım aşaması gibi tüm aşamaları maddi beklentileri olamayan müzisyenler tarafından hazırlanarak ortaya komünal bir çalışma çıktı. Baran ile kadın mücadelesinin notalara, tınılara, melodilere dönüşerek Şewq adını alan albümü üzerine konuştuk.

'Evrene doğru mesajı vermek gerekiyor'

Hayal ederek bir adım attığını ifade eden Baran, albümünde kadın özgürlük mücadelesini yansıtmak için yürüttüğü çalışmaları şöyle anlatıyor: "İlk albümümde kadın mücadelesini anlatmak gerektiğini düşünüyordum. Sanata adım atmış bir kadın olarak, kadın mücadelesini estetik bir dille ne kadar doğru anlatılabilirim? Önce bunun alt yapısını oluşturmam gerekiyordu. Çok fazla okuma ve araştırma yaptım. 5000 bin yıllık tarihte neler olmuştu? Kadının rolü neydi, mücadelesi nasıl gerçekleşti? Şuanda ki durumu nedir?"

'Kadın özgürlük mücadelesinin bendeki yansıması'

Albüm temasının, kadın üzerindeki 5 bin yıllık erkek egemen sistem ve buna karşı kadınların yürüttüğü mücadele olduğunun alıntı çizen Baran, "Bir sanatçı olarak, yapacağım çalışma kadının işgal altındaki zihninin özgürleşmesine bir adım olmalıydı. Albümü, bu uğurda ölümsüzleşmiş kadınlara atfettim. Aynı şeklide albüm kapağına nasıl yansıtabilirim diye çok düşündüm. Özgürlük nedir? Sorusunu kafamda resmetmeye çalıştım. Özgürlük, cümlelerin ötesinde bir şeydir. Buna göre resmetmeliydim" diyor.

Albümün kapak tasarımında, Rojava'da mücadele eden kadınları düşündüğünü söyleyen Baran, albümüne seçtiği fotoğrafı ise şöyle anlatıyor: "Bir fotoğraf vardı Rojava'da çekilmiş. Nişanlısının mezar taşına saç örüğünü kesip koymuştu. O fotoğraf beni çok etkilemişti. Nasıl estetik bir şekilde resmedip albüm kapağında kullanabilirim diye çok düşündüm. Özgürlük ancak bir emekle ortaya çıkabilir ve o emekte bu şekilde örülerek, kadının verdiği mücadele ile örülerek açığa çıkabilir diye düşündüm."

'Manifesto niteliğinde'

Albüm 8 parçadan oluşuyor. Dört eserin sözleri, dört eserin ise bestesi Baran'a ait. Albümde en sevdiği eser: "Meşa Jinan / Kadınların yürüyüşü". Baran, bu eserinin kendisi için önemini şöyle tanımlıyor: "Meşa jinan sözlerini yazdığım ve benim için bir manifesto olan bir eserdir. Bu eseri Türkçe olarak kaleme almıştım. Yazdıkça, 'Neden Kürtçe yazılmasın ki?' deyip Kürtçe yazmaya başladım. Yazdıkça da, eserin Kürtçe daha estetik ve güzel olduğunu gördüm."

Sara, Ekin, Bitlis'te 15'ler

Baran, diğer eserlerini şöyle anlatıyor: "Cumartesi kayıpları için yazılmış bir eser var. Sakine Cansız katledildiği gün yüreğimden vuruldum. Sara arkadaşın ölümünde ağlamak yerine onun mücadelesini yükseltmek gerektiğini düşündüm. Öfkeye dönüştürdüğüm acımı bileyerek daha güçlü bir mücadele yürütmem gerektiğini hissettim ve 'Kızıl düşlü kadınlar' eseri ortaya çıktı. Yine 'Meşa Jinan' da 'Göğsünden koparıp aldılar uçlarını ama onlar Ah! Etmediler' sözleriyle Sara'yı, 'Çıplak bedenlerinde öldürdüler ölümü binlerce kez' sözüyle Ekin'i anlattım. 'Jine Axa Zerin / Altın toprağın kadınları' nda Bitlis'te on beş kadın arkadaşın katledilmesini anlattım. Yine yirmi dört arkadaşın Cudi'de katledilmesi ve Semyan arkadaş şahsında teslimiyeti reddeden direnişi anlattığım 'Bist u çar gul / Yirmi dört gül' eseri var. Bu şarkıların ezgisiyle bu mücadeleyi hiç duymamış insanların bilmesini istedim. "

Bir yürüyüş başlattı kadınlar…

Albümde bütün şarkılar Kürtçe seslendiren Baran, "Kızıl düşlü kadınlar" şarkısını ise Sakine Cansız'ın Türkçe'de de bilinmesini istediği için Kürtçe ve Türkçe okuduğunu söylüyor. "Kürtçe bilmeyenlere de bu mücadeleyi anlatmak istedim" diyen Baran, "Bir yürüyüş başlattı kadınlar; Clara Zetkin'den Rosa Luxemburg'a, Sara, Rojbin, Ronahi'ye kadar süren bir yürüyüştür bu. Son yürüyüş zafere gidecek bir yürüyüş. Bu zihinsel yürüyüşün evrene dönüşebilmesinden bahsettim. Kızıl düşlü kadınlar eserini böyle ele aldım" diyor.

'Albümde kadın kurtuluş mücadelesi var'

Baran, son olarak albüm ile ilgili şöyle konuşuyor: "Yaşamın her alanda, hayatı Kürtçeleştirmek ve Kürtçe konuşmak gerekiyor. Bu albümde kadın kurtuluş mücadelesi var. Bu yüzden dinlemeliler. Kadın yok oldukça yaşam ve doğada yok olacak bu yok oluşa karşı ve mücadele için ne yapabilirim diye sormalılar."

(ce/ck/dk)