JINHA

HABER MERKEZİ - Kadınların yasal ve ekonomik haklarını korumaya yönelik ilk evlilik sözleşmesinin Antik Mısır'da yapıldığı belgelendi

Brooklyn Müzesi’nde yer alan, MÖ. 1147 yılına tarihlenen papirüse göre antik toplumlar arasında, kadınların yasal ve ekonomik güvenceleri hakkında kıyaslama yapıldığında Mısır’ın öne çıktığı görülüyor.
Arkeofili.com sitesinde yer alan Volkan Torun'un yazısında Mısır’da kadınlar iş hayatında aktif olmadığı ve toplum içindeki konumu genellikle eşlerinin ve babalarının statülerine göre tayin edildiği belirtilirken, kadınların mahkemelerde şahitlik yapabildikleri, kendilerine ait olacak şekilde mülk satın alabilip kontrat imzalayabildiklerine dikkat çekiliyor.

ABD'deki Chicago Üniversite’sinde görev yapan Eski Mısır Bilimcisi Janet H. Johnson’a göre bu imtiyazların dönemin Yunan topluluklarıyla kıyaslanınca daha da önemli hale geliyor.

Volkan Torun, makalesinde daha sonra şu ifadelere yer veriyor: "Kadınların toplum içinde teorik anlamda ekonomik ve sosyal güvencelerinin olması uygulamada kendini göstermiyordu. Brooklyn Müzesi’nde yer alan, MÖ. 1147 yılına tarihlenen papirüse göre binlerce toprak sahibinin adının bulunduğu listenin sadece yüzde 10’unu kadın nüfusu oluşturuyor. Kadınların imtiyaz sahibi oldukları belki de en önemli alan evlilik sözleşmesiydi. Mısır toplumunda diğer toplumların aksine evlilik yasal veya dini bir seremoni eşliğinde yapılmıyordu. Bir çift bir arada yaşıyor ve bir aile kuruyorsa evli olarak addediliyor, evlenildiğine dair hiçbir sözleşme imzalamıyordu. Bunun yerine kadın ve erkeğin ekonomik durumuna da bakılarak oldukça titiz hazırlanmış evlilik sözleşmesi imzalanıyordu. Sözleşmede, tarafların evliliğin anlamı hakkındaki niyetleri, erkeğin hem evlilik sırasında hem de boşandıktan sonra kadına, varsa çocuğuna, karşı ekonomik yükümlülükleri yer alıyordu. Bir boşanma durumunda, boşanmaya sebep olduğu belirlenen kusurlu taraf ortak mülkiyet altındaki mallardan feragat ediyordu.

Atlas Obscura’da yer alan habere göre, farklı çağlardan evlilik sözleşmelerinin yer aldığı papirüsler de tüm bu hakları doğrular nitelikte görünüyor. Chicago Üniversitesi’nin Şark Enstitüsü bölümünde yer alan 2480 yıllık olan bir papirüse göre boşanma durumunda kadın, erkekten geri kalan hayatı boyunca bir nevi nafaka diyebileceğimiz “1.2 adet gümüş ve elyaftan yapılma 36 adet çanta” talep ediyor. Bir sözleşmede de erkek, karısından boşanırsa tüm varlığı vereceğini vaad ediyor. Bu ayrıcalıklar Nil topraklarını feminizmin merkez noktası haline getirmese de dönemin kadınlarının toplum içindeki durumunun belirlenmesi açısından oldukça önemli görünüyor."

(fk)