Mizgin Tabu/JINHA

AMED - Anadilde eğitimin engellenmesinin insan hakları ihlali olduğunu söyleyen HDP Kars Milletvekili Mülkiye Birtane, "Kenan Evren yasalarıyla Türkiye'nin demokratikleşmesi mümkün değil. Dünyanın birçok ülkesinde demokratik bir şekilde yürütülen anadilde eğitim hakkının engellenmesi insanlık suçudur, derhal düzeltilmesi ve halkların kendi istediği müfredata uygun eğitim sisteminin sağlanması gerek" dedi.

Bu hafta 15 Mayıs Kürtçe Dil Bayramı. Dil bilimi alanında felsefeden psikolojiye kadar birçok alanda tespit edilen anadilde eğitim gerekliliği konusunda çalışmalar devam ediyor. Öyle ki Noam Chomsky Evrensel Dilbilgisi hipotezinde anadilin kullanımı ve eğitimin alınmasını kaçınılmaz gördüğünü açıkça vurgulamış ve bu anlamda dünyanın birçok ülkesinde bu fikir desteklenerek anadilde eğitimin önü açılmış olsa da Türkiye'de ise bu konuda herhangi bir düzenlemenin yapılması konusunda hükümet tarafından hala olumlu bir adım atılmıyor. Kürt dili üzerine yıllardır çalışma yürüten sayısız makale yazan HDP Kars Milletvekili Mülkiye Birtane ve Silopi Belediye Eşbaşkanı Emine Esmer ile Kürtlerin talep ettiği anadilde eğitim ve alternatif eğitim sistemi müfredatına ilişkin konuştuk.

'Panel ve etkinlikler düzenlenecek'

Kürtçe dil üzerine baskı ve şiddetten dolayı yeterli düzeyde yazılı kaynağın oluşturulamadığını söyleyen Mülkiye Birtane, Kürt dilinin yok edilmemesi konusunda başta anneler olmak üzere Kürt dil bilimcilerin çalışma yürüttüğünü söyledi. TZP'nin her yıl Kürt Dil Bayramı kapsamında sayısız panel, söyleşi ve festival düzenlediğini söyleyen Mülkiye, "Bu yıl da dolu dolu geçecek. Kürdistan'ın tüm kentlerine dil bayramı panel ve etkinliklerle kutlanacak" dedi.

'Kenan Evren yasaları kaldırılsın'

Kürt parlamenterlerin Meclis'te de dil mücadelesini sürdürdüğünü kaydeden Mülkiye, " Bu anlamda karşıt görüşlerle Meclis'te sık sık karşı karşıya geliyoruz. Türkiye'nin hukuk sistemi ve Anayasa tekrara düzenlenmeli. Anayasa'nın 42'inci maddesinde yer alan 'eğitimin dili Türkçedir' ibaresi kaldırılmalı. Hala darbeci Kenan Evren'in yasalarıyla yönetiliyorsak eğer kimse bize Türkiye'nin demokratik bir ülke olduğundan söz etmesin. Demokratik Türkiye için halkların öncelikle anadilinde ve kendi müfredatına göre eğitim görmesi şart" diye konuştu.

'Anadilde eğitim daha iyi işler ortaya çıkarır'

Müliye son olarak, " Yıllarca İngilizce öğretmenliği yaptım. Kendimi İngilizce ve Türkçede çok iyi ifade etmeme rağmen en fazla Kürtçe konuşurken kendimi tam anlamıyla ifade etmiş oluyorum. Daha güzel işler ortaya çıkarıyorum. Çünkü anadilim Kürtçe ve ben bu dili konuşurken kendimi çok rahat hissettiğimden dolayı iyi işler de çıkarmam kaçınılmaz. Bildiğiniz gibi yıllardır Azadiya Welat gazetesinde köşe yazıyorum ve önemli noktalara ilişkin değerlendirmelerde bulunuyorum. Belki de Türkçe veya İngilizcede böyle iyi olamayabilirdim. Düşünsenize tüm insanların kendi anadilinde düşünüp proje ürettiğini. Ortaya harika işler çıkardı. Bu iyi işler ülkenin yararına da olmaz mıydı?" diye sordu.

'Yeni bir müfredat hazırlayacağız'

"Bir halkı yok etmek öncelikle dilini yok etmekle başlar" diyen Emine Esmer, Kürtlerin asimilasyon politikalarına karşı yok olma tehlikesine tepkilerini göstermek adına yıllardır mücadele ettiğini söyledi. Emine, "Bu yüzden AKP sistemi baskılarını daha da artırarak dilimizi engellemeye çalışıyor. Bizim çözüm sürecine ilişkin elbette anadilde eğitim talebimiz var fakat bununla beraber alternatiflerimiz de var. Devletten bir beklentimiz yok. Anadilde eğitim sistemimizi kendi müfredatımıza uygun bir şekilde yapacağız" diye kaydetti.

'Çocuklara cins bilinci dersleri vereceğiz'

Meclis, kurum ve siyasi partilerde halkın ilk olarak anadilde eğitim için mücadele etmesi gerektiğini vurgulayan Emine, çocukların yaşadığı travmanın yaşanmamamsı ve iki dil arasında çelişki yaşamasının ortadan kaldırılması için Kürtlerin daha örgütlü bir şekilde mücadele edilmesi gerektiğinin altını çizdi. Emine, "Kendini pat diye bilmediği bir dilin eğitim kurumlarında bulan çocuğun yaşadığı korkunç hislerin giderilmesi ve bir daha yaşanmaması için daha fazla çalışmalıyız. Bu anlamda parlamenterler daha fazla soru önergeleri Meclis'e sunmalı. Yazarlar daha fazla Kürtçe argüman oluşturmalı. Ekolojik, demokratik bir müfredat oluşturmayı planlıyoruz. Bu eğitimler kadın özgürlüklü bir çerçeveyle düzenlenecek. Çocuklarımıza cins bilinci eğitimleri vermeliyiz. Onların birer potansiyel kadın katili olarak yetişmesini istemiyoruz. İşte bu yüzden daha fazla mücadele edeceğiz" dedi.

(zd/fk)