Hikmet Tunç/JINHA

WAN - Edremit'de ağır koşullarda seralarda çalışan ve emeklerinin karşılığını alamayan kadınlar günün yarısını dizlerinin üzerinde geçirirken sistemin sömürü çarkında emekleri hiçleştiriliyor.

Van'ın Edremit ilçesinde seralarda çalışan kadınlar, ağır koşullarda çalışırken emeklerinin karşılığını da alamıyor. Günlük sadece 25 lira alan kadınlar, ekonomik zorluklardan dolayı emeklerinin sömürüldüğünü bile bile çalışmak zorunda.

Yaklaşık olarak 25 yıl önce Van'ın Çatak ilçesine bağlı Ferxinis köyünden, Edremit'e bağlı Yüniplik Köyiçi Mahallesi'ne göç eden Heybet Numaş, yılların verdiği yorgunluğa rağmen tarlada çalışan kadınlardan biri. Köylerinin yakılmasının ardından maddi sıkıntılarla karşı karşıya kalan Heybet, sadece maddi değil manevi anlamda da birçok sıkıntıyla karşılaştıklarını söyledi. Köylerinde çiftçilik yaparak kendi geçimlerini sağladıklarını dile getiren Heybet, köy yakılmalarıyla birlikte birçok hayvanlarının telef olduğunu, geriye kalan hayvanlarına ise şehirde bakamadıkları için sattıklarını kaydetti.

'Devlet maddi manevi bizi sömürdü'

Şehir yaşamının maddi manevi çok yönlü kendilerini zorladığını belirten Heybet, "Evde benden başka çalışan kimse yok. Çocuklar okuyor. Ben de kazandığım parayla hem mutfak masraflarını karşılıyorum hem de çocuklarımın okul masraflarını karşılıyorum" dedi. Saat 05.00'te güne başladığını söyleyen Heybet, akşam saat 18.00'e kadar mesailerinin ancak bittiğini ifade etti. Heybet, günlük ise sadece 30 lira kazandığını bunun 5 lirasını ise öğle yemeği için yine arsa sahibine verdiklerini kaydetti. Yani günün 12 saatini ağır zaman zaman dizlerinin üzerinde çalışmayla geçiren Heybet'in emeğinin karşılığı sadece 25 lira oluyor.

'Sömürü bir kadermiş gibi dayatıldı'

Bulunduğu mahallede kadınların yaz boyunca tarlalarda çalıştığına işaret eden Hatice Soylu ise evde oturmak istemeyip kendi parasını kazanmak istediği için çalıştığını söyledi. Tarla sahiplerinin tarlalarda, seralarda genelde kadın işçileri çalıştırmayı tercih ettiğini belirten Hatice, bunun nedenini ise hem ucuz iş gücüne hem de kadının çalışma alanlarındaki titizliğine bağladı. Kadınların kendi istedikleri yaşamı kurmasının engellendiğini ifade eden Hatice, "Maalesef bizler kendi hayallerimizi yaşayacak imkanı bulamadık. Bu da sistem tarafından bize kendi kaderimizmiş gibi yıllardır yaşatılıyor. Kendi emeğimizin karşılığını alamasak da var olan sömürü çarkına biz de dahil oluyoruz" diye konuştu.

(ng/gc)