Medya Cebe/JINHA

WAN - Bostaniçi Kadın Destek, Çevre, Kültür, İşletme Kooperatifi (BİKAD-KOOP) 7 yıllık birikimi ve tecrübesi ile kadınların desteği-emekleri ile tekrar faaliyete geçti. Kooperatif ile eril zihniyetin üretimden uzaklaştırarak evlere hapsettiği kadınlar, kararlı duruşları ile üretimdeki rollerini geri kazanmayı amaçlıyor.

Kadınları ekonomiye kazandırma girişimleri doğrultusunda kadın çalışmaları devam ediyor. Eril zihniyet tarafından evlerine hapsedilen kadınlar öz irade ve güçleri ile sosyalleşerek ekonomi faaliyetlerine kazandırılıyor. Kadın tarihine bakıldığında üretim tamamıyla kadınların elindeyken süreç içerisinde feodal erkek ve eril zihniyet eksenli kapitalist sistem kadınları evlere hapsederek farklı rollere bürüdü. Kadınlar eril sistemin kendilerine biçtiği rolleri reddederek öz benliğine kavuşmak için iradelerini ortaya koyarak mücadele etmeye devam ediyor. Ekonomik bağımsızlık genelinde doğal üretimden uzaklaştırılan kadınları üretime geri kazandırmak amacıyla kurulan BİKAD-KOOP faaliyetlerine her gün bir yenisini ekliyor.

'Adım adım gelişti'

Kooperatifin ilk kurucularından eski Bostaniçi Belediye Başkanı Gülcan Şimşek, 2009 yılında BİKAD-KOOP'un temellerini attıklarını fakat deprem nedeniyle dağıldığını ifade etti. Çalışmalarını büyüttüklerini fakat depremin kendilerini kötü etkilediğini ifade eden Gülcan, imalathanenin kadınların emeği ve desteği ile tekrar kurulduğunu kaydetti. Kadın sömürüsüne karşı alternatif mücadele yürütmek gerektiğini ifade eden Gülcan, "Kooperatifi ilk kurduğumuz zaman çok zorluk çektik. Özellikle erkek egemen zihniyetlerinin çalışmalarımıza ne kadar karşı olduğuna tanık olduk. Erkeklerin bize karşı ne yapıyorsunuz, yapamazsınız, beceremezsiniz cümlelerine maruz kaldık. İlk aşamada imalathanemiz yoktu çalışmalarımızı farklı alanlarda devam ettirdik. Kadınların el emeğine dayanan kendi üretimleriydi. Bugün baktığımız zaman çalışmalar tabi ki çok gelişmiş. Çilek fabrikası çok güzel bir başarı ve tekstil atölyesi, makineler vardı. Öz savunmayı da bu yönüyle görmek gerekiyor kadınların yeniden kadın yönüne döndüğünü düşünüyorum" dedi.

'Amaç kar değil'

KJA Van Ekonomi Sözcüsü Ayşe Minaz, kooperatiflerini kurmalarındaki ilk amaçlarının kadınları üretim alanlarında geleneksel yöntemler ile var etmek olduğunu söyledi. BİKAD-KOOP'ta emek veren kadınların standart memur veya işçi saatlerine göre çalışmadığına dikkat çeken Ayşe, kadınların yalnızca altı saat çalıştıklarını belirtti. Ayşe, "Van'daki kadınlar hangi alanda üretim yapabiliyorlarsa yapsınlar biz bunları örgütlemek istiyoruz. Üreticileri de örgütlemek istiyoruz. Çünkü üretici üretim yaparken karşısındaki insanın damak tadının dışında onun cebini' de düşünmek zorunda. Çünkü insanlar çok zor şartlarda doğal ürün buluyorlar. İnsanların evinde pekmez, ekmek, kurutma, tarhana, eriştesini yapması ve satamayan kadına biz satış noktasında yardımcı oluyoruz. Bostaniçi Kadın Kooperatifi olarak burada satış yerimizde var. Bizler kar amacı gütmeyen bir kurumuz, önceliğimiz toplumun kârıdır. Amacımız komünal yaşam alanları oluşturarak kadın üretiminde erkek egemenliğini engellemektir. Kadın üretiyorsa erkek kâr etmesin. Kadın üretiyorsa, kadın kar etsin. Doğal ürünü bir anne üretiyorsa bunları çocuklarına, torunlarına nesilden nesle aktararak gelenekselleştirilsin ve sürdürülebilir olsun" şeklinde konuştu.

'Özgüvenim yerine geldi'

Kooperatifin yönetiminde yer alan Sönmez Ertaş, çalışmalarına altı aydan bu yana sürdürdüklerini belirtti. Evli ve 3 çocuk annesi olduğunu ifade eden Sönmez, evinden çok kooperatifte çalışmaktan mutluluk duyduğunu kaydetti. Sönmez, "Burada olmak bir şeyler ile uğraşmak ve üretmek bana bizlere huzur veriyor. Daha önce başka bir yerde çalışmadım. Burada çalışmaya başladığımdan beri özgüvenim yerine geldi ve kendimi daha güçlü hissediyorum. Buraya çalışmaya gelen kadın arkadaşlar bir daha gitmek istemiyor. Çünkü burada gerçek bir ortam var ve kadınlar çok samimi. Kadınlar ile oturup dertleşebiliyor, gülebiliyor, üzülebiliyoruz" dedi.

'Psikolojik sorunlarımı burada aştım'

Kooperatifte çalışmaya başlamadan önce hayatındaki eksikliğin farkında olmadığını ifade eden Yadigar Sarıbudak, çalışma arkadaşlarını çok sevdiğini ve kooperatifin hayatındaki boşluğu doldurduğunu söyledi. Kadınlara seslenen Yadigar, "Kooperatife gelmeden önce kendimi güçsüz, güvensiz hissediyordum ama buraya geldikten sonra kendime güvenim daha çok arttı. Burada beş altı saat çalışıyoruz ve mesai arkadaşlarımızla kazandığımız parayı bölüştürüyoruz. Bu yüzden daha önce yaşadığım psikolojik sorunları burada atlattım. Bu yüzden kadınlar erkeklerin esaretinden kurtulup dışarıya açılmalı" dedi.

(ry/dc/fk)