JINHA

ANKARA - KEİD, Mamak'ta kadınların gündelik hayatlarına dair sorunlar ile ilgili açıkladığı raporda, kadınların ulaşım ve sosyal hayata katılımda sıkıntı yaşadığını, en yakınındaki erkeklerden şiddet gördüğü ve cinsel şiddete maruz kaldığını belirterek, Türkiye'de her dört kadından sadece birinin istihdam edildiği söyledi.

Kadın Eğitim ve İstihdam Derneği (KEİD), "Mamak'ta Yaşayan Kadınların Gündelik Hayatlarına Dair Sorunlar ve Çözüm ile ilgili Önerileri: Tuzluçayır Örneği" adlı rapor çalışmasının sonuç bildirgesini Sürmeli Otel'de açıkladı. Yakın zamanda Tuzluçayır'da yaşayan kadınların yerel hizmetler çerçevesinde yaşadıkları sorunlara dair bir araştırma gerçekleştiren KEİD, çalışmanın amacının "Yerel hizmetlerin eksikliğinin kadınların hayatındaki önemini ve etkilerini görünür kılmak" diye açıkladı. Rapor, araştırma çerçevesinde 350 kadınla yüz yüze anket çalışmasıyla gerçekleştirildi. Çalışmanın temel başlıklarını ise "Kentsel haklara ulaşım, şiddet ve istihdam" oluşturuyor.

Kadınlar ulaşım ve sosyal hayata katılımda sorun yaşıyor

Kadınların gündelik yaşamlarında en çok hangi konularda sıkıntı yaşadıklarıyla ilgili sorulara verdikleri cevaplarda öne çıkan başlığın ulaşım olduğu görülen raporda, görüşülen kadınların yüzde 87'sinin otobüslerin çok kalabalık olmasından, yüzde 70'inin ise bilet fiyatlarından şikayetçi oldukları belirtildi.

Kadınlar en yakınındaki erkeklerden şiddet görüyor

Raporda, katılımcı kadınlara güvenlik başlığı altında hane içinde şiddet görüp görmedikleri, şiddete maruz kaldılarsa başvurdukları destek aldıkları kuruma dair sorulara, katılımcıların yüzde 30'unun bu konuda sorun yaşadığını söylediği yüzde 20'sinin eşinden, babasından ve ya kardeşinden şiddet gördüğü belirtilirken yüzde 16'sının karakola gittiklerinde dikkate alınmadığı ifade edildi.

Her 10 kadından 4'ü fiziksel şiddete maruz kalıyor

Ülke genelinde fiziksel şiddete maruz kalan evli kadınların oranı yüzde 36 olarak verilirken her 10 kadından yaklaşık 4'ünün eşi veya birlikte olduğu erkeğin fiziksel şiddetine maruz kaldığına dikkat çekilen raporda, "Türkiye genelinde ise, son 12 ayda eşi veya birlikte olduğu erkeğin fiziksel şiddetine uğrayan kadın oranı yüzde sekiz olarak görülüyor" denildi.

Cinsel şiddet

Türkiye genelinde evlenmiş kadınların yüzde 12'sinin yaşamın herhangi bir döneminde, yüzde 5'inin ise son 12 ay içinde cinsel şiddete maruz kaldığına yer verilen raporda, "Cinsel şiddet içeren davranışlar arasında "kadının istemediği halde korktuğu için cinsel ilişkiye girmesi" en sık ifade edilen cinsel şiddet unsuru olarak karşımıza çıkıyor.Şiddet mağduru kadınların yüzde 68'inin sadece fiziksel şiddete maruz kaldığı belirtilen raporda yüzde 5'inin ise cinsel şiddete maruz kaldığı görülüyor" diye kaydedildi.

Duygusal şiddet / istismar

Kadına yönelik şiddet biçimleri arasında en yaygın olan şiddet türünden birinin de duygusal şiddet olduğu belirtilen raporda, kadınların yaşamlarının herhangi bir döneminde maruz kaldıkları duygusal şiddet oranı yüzde 44 olarak belirtilirken bu oranın son 12 ayda yüzde 26 olduğu kaydedildi.

Kadına yönelik ekonomik şiddet

Raporda ekonomik şiddet tanımı "Kadınların çalışmasına ve işten ayrılmasına engel olma, ev harcamaları için para vermeme ve kadının gelirinin elinden alınması" diye belirtilirken, Türkiye genelinde bu davranışlardan herhangi birine maruz kalan kadınların oranı yüzde 30 olarak verildi. Ayrıca, Türkiye genelinde kadınların yüzde 26'sı 18 yaşından önce evlendirildiği söylendi.

Kadınların istihdamı

Raporu sonuçlarını açıklayan KEİD'ten Sibel Güneş, "Kadınların işgücüne ve istihdama katılımı toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve toplumda kadının güçlenmesi ve özgürleşmesi adına en önemli alanlardır. Bu bölümde öncelikle Türkiye'deki kadın istihdamının ve kadınların işgücü piyasasına ve istihdama düşük oranda katılımların güncel durumuna bakılacaktır" dedi. Sibel, cinsiyetler arasındaki istihdam dağılımına bakıldığında erkeklerde yüzde 70 kadınlarda ise yüzde 30 oranında görüldüğünü söyledi.

Türkiye'de istihdam edilen kadın oranı yüzde 29

Yaklaşık olarak her dört kadından birinin gelir getiren işlerde istihdam edildiğini belirten Sibel, "Kırda istihdam edilen kadınların çok büyük oranı bir ücret karşılığı olmaksızın kendi topraklarında ücretsiz aile işçiliği yapmaktadır. Bu nedenle kırda, yüzde 31 olan bu oran, kentlerde yüzde 23'8 e kadar düşse de hala yüksek bir seyir izlemektedir" şeklinde konuştu.

Çalışmanın önündeki en büyük engel çocuk bakımı

Sibel, rapor çalışmasından elde edilen sonuçları ise şu şekilde sıraladı:

*Son başlıkta kadınlara istihdam ve bakım konusunda sorular soruldu, ankete katılan kadınların yüzde 44'ünün daha önce hiç çalışmadığı, yüzde 21'inin ise daha önce çalışmasına rağmen artık çalışmadığı görüldü. Katılımcıların tamamı 15 yaş üzerinde olmasına rağmen sadece üçte biri çalışanlardan oluşuyor.

*Kadınların iş gücü piyasasına katılma ve işten ayrılma kararlarını etkileyen faktörleri anlamak adına katılımcılara çalışmıyorlarsa veya çalışıp işten ayrıldılarsa bunun nedenleri de soruldu. Bu soruyu yanıtlayan, hiç çalışmamış olan katılımcıların % 44'ü, bunun en önemli nedeninin çocuklar olduğunu belirtiyor. Çocukları, sırasıyla eşlerin tutumu (%26), gelenekler (%16) ve sağlık/eğitim (%12) gerekçeleri izliyor.

*Çocuk bakımına yönelik katılımcılardan alınan cevaplara bakıldığında, yanıtlayan kadınların yüzde 60'ı kreş ve anaokullarının pahalı olmasını ve buna paralel olarak çocuklarını bırakılabileceği ücretsiz merkezlerin yokluğunu, çocuk bakımında yalnız kalmaları, eşlerinden yeterli paylaşımı görmüyor olmalarını öne çıkardığı görülüyor.

*Çocuk bakımına benzer bir şekilde, yaşlı/hasta bakımında da kadınlar tüm sorumluluğu üstlenmek durumunda kalıyor. Verilen bakım parasının yetersiz olması ve destek sağlayan bir merkezin bulunmaması değinilen diğer sorunlardır.
Raporun sonunda talepler söyle sıralanıyor:

*Erken çocukluk ve bakım ve eğitim hizmetlerinin, ayrıca diğer bağımlı aile bireylerinin (yaşlı, engelli, vb.) bakımına yönelik hizmetlerin yaygınlaştırılması,

* Şiddete uğrayan kadınların güvenliklerini sağlayacak kadın sığınakları, danışmanlık alabilecekleri danışma merkezleri, kadına yönelik şiddet konusunda farkındalık yaratacak faaliyetlerin, eğitimlerin düzenlenmesi,

* Her kadının, günün her saatinde, ortak kamusal mekânları ve sokakları güvenli ve etkin olarak kullanabilmesi için tasarım ve aydınlatmada düzenleme ve çalışmaların en hızlı şekilde yapılması,

* Toplu taşıma ve yaya ulaşımının kadınlar tarafından kullanımını kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılması,

* Kadınların kentteki sportif, sosyal ve kültürel faaliyetlere kişisel potansiyellerine ve taleplerine uygun şekilde katılımlarının sağlanması için belediyelerin sorumluluklarını yerine getirmesi."

(he/dk)