JINHA

HABER MERKEZİ - KEİG Platformu 'Türkiye'de Kadın Kooperatifleşmesi: Eğilimler ve İdeal Tipler' isimli araştırma raporunu yayımladı. Araştırmada konuyla ilgili farklı öznelerin kooperatifleri nasıl gördüğü aktarılırken, bu yapıların kadın istihdamına ya da örgütlenmesine etkisi tartışmaya açılıyor.

Kadın Emeği İstihdam Girişimi (KEİG) Platformu bünyesinde Aslı Çoban, Ayşe Gönüllü tarafından hazırlanan 'Türkiye'de Kadın Kooperatifleşmesi: Eğilimler ve İdeal Tipler' isimli araştırma raporu yayımlandı. Ankara, İstanbul, İzmir, Diyarbakır, Bursa, Çanakkale, Denizli, Batman, Van, Nevşehir/ Avanos olmak üzere 10 ilde bulunan 21 kooperatifle ilişkide bulunan toplam 89 kişi ile görüşülen araştırmada Kadın kooperatifleri, Türkiye'de bugünkü dinamiklerini gösteren 3 tip üzerinden analiz edildi. Araştırmada kadın kooperatiflerinin hem Türkiye'de hem dünya genelinde yerellik, geleneksellik, el işi, vs. ile bağdaştırıldığı belirtilirken, ayrıca, kadınların evdeki bakım mesaisi sebebiyle esnek ve evden çalışmayı tercih ettiği, kooperatiflerde de bu tip çalışmanın görüldüğü ifade edildi. Araştırmada, kooperatiflerdeki kadın profilini daha çok çocuk/hasta/yaşlı bakım yükümlülüğü fazla kalmamış, orta yaşlı ve emekli kadınların oluşturduğu aktarıldı.

Raporda, kooperatifler konusunda "evden çıkma" söyleminin bir kalkınma söylemi olarak yayıldığı ve bunu kadınların da benimsediği ifade edilirken, bir sonraki adımın düşünülmediği, dolayısıyla bu durumun kadınların güvenceli ve iyi koşullarda bir işte çalışma beklentisini sınırladığı vurgulandı.
'Kooperatifler bekleme odasına benziyor'

Kooperatiflerle ilgili kadınların neler hissettiği yapılan görüşmelere dayanarak aktarıldığı belirtilen raporda, "Kadınlar kooperatifteki çalışmayı iş olarak görmüyor. Aylık gelirin bazen çok düşük olduğu, bu sebeple kadınların sigorta gibi bir beklentisi yok" denildi. Raporda, kadınların, kooperatifte yapılan işlerin bir gün düzeleceğine ve o zaman daha iyi gelir elde edeceğine olan inancı sürekli taşıdığı ama durumun çoğunlukla değişmediği belirtilirken, bu sebeple kooperatiflerin "bekleme odası"na benzetildiği ifade edildi.

'Kooperatif alanına feminist eleştiri'

Araştırma sonuçlarından yola çıkan kadınlar, kooperatiflerde kadınların yoğun, uzun saatler, düşük ücretlerle çalıştığı, kurumsallaşmamış iş ilişkilerinin içinde mobbing tehlikesi altında bulunduğunu belirterek konuyla ilgili feminist eleştirinin önemini vurgularken, KEİG Platformu'nun alanla ilgili çalışmaya devam edeceğini de belirtti.

(dk)