Medya Cebe - Vildan Atmaca/JINHA

WAN- Erkek esnafların kadınlara geçit vermediği Van'da ilk kadın esnaflardan biri olmayı başaran Behiye Şaybak Peker aynı zamanda erkek egemen zihniyetin çalışan kadına bakış açısını da yıktı. Birlikte çalıştığı 4 kadınla birlikte bu zihniyeti aşan Behiye, bir yerin nasıl işletileceğini de gösterdi.

Van'da kadınlar, etraflarına örülen meslek duvarını yıkarak farklı alanlarda çalışmaya başladı. Bu duvarı kıran kadınlardan biri olan Behiye Şaybak Peker, 2011 yılında Van merkezinde açtığı kafe ile erkek esnaflar arasında gündem oldu. Ardından kendisini ciddiye almayan eril zihniyet ile mücadele ederek, Van'da saygın bir işletmeci durumuna geldi. İlk deneyimlerini anlatan Behiye, "Herkesin aklında vardır ya hani küçük bir yer açayım işleteyim gibi. Ben de öyle güzel duygular ile başladım bu işe ve bu kafeyi açtım. O yıllarda Van'da kadın esnaflara rastlamak neredeyse imkânsızdı. Farklı esnaflarla muhatap olduğumda beni kadın bir esnaf olarak karşılarında gördüklerinde ciddiye almıyorlardı ve küçümsüyorlardı. Alış veriş yaptığım diğer esnaflar benim işlerimi ciddiyetle yerine getirmiyorlardı, ama ben de akıllılık edip üstesinden gelmeyi başardım" dedi.

'Kadınlarla birlikte işletiyoruz ve çok mutluyuz'

Erkeklerin de çalıştığı iş yerinde şimdi yalnızca kadınlar ile devam eden Behiye, kadınlarla devam etmenin daha güzel ve başarılı olduğunu söyledi. Behiye, "İlk etapta yalnızca kadınlar olarak işletmiyorduk burayı. Elbette kadın çalışanlarımız vardı ama erkek elemanlarımız da mevcuttu. Süreç içerisinde tecrübe edine edine kadın çalışanlar ile yola devam etmenin daha mantıklı olduğuna karar verdim. Çünkü kadınlar erkeklere oranla daha derli toplu ve yaptığı işe özen göstererek çalışıyordu. Kadın çalışanlar erkek çalışanlara oranla iş yerini daha çok sahipleniyordu, bu yüzden ben kafede olmayınca gözüm arkada kalmıyordu. Yaklaşık bir yıldır yalnızca kadınlar olarak işletiyoruz burayı ve çok mutluyuz" şeklinde konuştu.

'Erkekler her yerde çalışabilir ama kadınlar aynı değil'

Birlikte çalıştığı 5 kadının ailelerini geçindirdiğini, okul masraflarını çıkardığını anlatan Behiye, "Bir arkadaşımız öğrenci, yazları bizimle birlikte çalışarak kışlık okul masraflarını çıkarıyor. Diğer iki arkadaşımız da ailelerine bakıyor ve ev geçindiriyor. Bizler süreç içerisinde kadınlara bu şekilde istihdam alanı oluşturmanın çok önemli olduğunun farkına vardık. Biz şöyle düşünüyoruz. Bir erkek her yerde iş bulabilir ama bir kadının Van gibi bir yerde iş bulması ve rahat rahat çalışması çok zor. Bizler de ihtiyacı olan ve çalışmaya hevesli kadınlara öncelik vererek bir anda yalnızca kadınların işlettiği bir kafe haline geldik" ifadelerini kullandı.

'Eril zihniyetle mücadele ederek sistemi oturttuk'

Behiye, sadece kadınların çalıştığı bir yerde erkek zihniyetinin nasıl işletildiğini ve rahatsızlık yarattıklarını, kadınları taciz ettiğini anlatarak, bunlara karşı da mücadele ettiklerin vurguladı. Behiye, "Fakat bizim çabalarımız ve uğraşlarımız sonrasında burada bir sistem oturtmaya başladık. Müşteri kitlemiz kendi halinde oturan ve diğer masalara bile bakmayan müşteri potansiyeline ulaştık. Müşteriler ile aramız gayet iyi. Ve buraya bir kez gelen başka günlerde de gelmeye devam ediyor" diye belirtti.

'Esnaf odasına kayıt yaptırmaya gittiğimde şaşırdılar'

Kafeyi ilk açtığında Esnaf ve Zanaatkârlar Odası'na giderek kayıt yaptırmak istediğini belirten Behiye, "Ben Esnaf odasına kayıt yaptırmaya gittiğimde bana aşçı mısınız yoksa kuaför mü diye sordular. Van'da zaten kadın esnaf yoktu ama olanlar da yalnızca kuaför ve aşçıydı. Ben esnaflığa başladığımda ortalıkta kadın esnaf yok denilecek kadar azdı. Ama şu an birçok kadın esnaf var. Kadınlar cesaret ederek giriştikleri tüm işlerin altından kalkabilirler. Bu yüzden kadınlar çok cesaretli olmalı" dedi.

'Bir kaç erkek yüzünden çalışma hayatımı bitirmeyeceğim'

Kafe kurulduğundan bu yana çalışan ve en zor dönemlerine tanıklık eden Nimet Aral, "Ben kafe ilk açıldığından beridir burada çalışıyorum. Bizim mahallemizde çalışan tek kadın benim. Bu yüzden gerçekten çok zorluk çekiyorum. Ben 11 kişilik aileye bakıyorum. Bu aşamaya acılar içerisinde geldim ve kendi ayaklarımın üzerinde durdum. Erkekler bizi çok taciz ediyordu ve bunu yapanlar kafemize müşteri olarak gelen erkeklerdi. Ben evin en büyüğüyüm ve babam inşaatlarda çalışıyor. Ben çalışmak zorundayım. Bir kadın olarak ayaklarımın üzerinde duruyorum ve aileme de bakıyorum. Birkaç erkeğin buna engel olmasına izin vermeyeceğim" şeklinde konuştu.

(ht/gc)