Tekoşin Tekin/JINHA

AMED - Güvencesiz çalışma koşulları nedeniyle her yıl yüzlerce mevsimlik tarım işçisinin yaşamını yitirdiği Türkiye'de, kayıt dışı çalışan bu işçilerin kaderi patronların insafına terk ediliyor. Son olarak Manisa'da 15 işçinin kamyonet kasasında can vermesinin kaza değil cinayet olduğunu kaydeden Mezopotamya Mevsimlik Tarım İşçileri Derneği (MED-DER) üyesi Oya Ocak, "Acil yasal düzenleme gerekiyor. Eğer bu olmazsa önümüzdeki aylarda bu cinayetler artarak sürecek" dedi.

Yaz aylarıyla birlikte trafik kazası denilen iş cinayetleri ile görünür olan mevsimlik tarım işçileri, ağır çalışma koşulları, uzun çalışma saatleri ve düşük ücretle kölece koşullara mahkum ediliyor. Yapılan araştırmalara göre 6 ay içinde 794 işçi trafik kazası sonucu yaşamını yitirirken, Haziran ayında 147 işçi yaşamını yitirdi. Son olarak Manisa Gölmarmara'ya bağlı Hacıveliler köyü yakınlarında bir kamyonetin kasasında can veren 13'ü kadın 15 tarım işçinin acısı tazeliğini korurken, her gün ölüm tehlikesiyle karşı karşıya kalan emekçiler sivil toplum örgütleri yasal düzenleme istiyor. Önlem alınmadığı taktirde adı kaza denilen daha çok cinayetin yaşanabileceği uyarısında bulunan MED-DER üyesi Oya Ocak, son zamanlarda mevsimlik işçi cinayetlerinde artan rakama rağmen devletin hiçbir önlem almadığını söyledi. Oya, "Önlem alınmamasıyla birlikte önümüzde ki aylarda ve yıllarda da bu tür cinayetlerin yaşanacaktır" dedi.

'Mevsimlik tarım işçileri ile ilgili özel bir yasa yok'

Mevsimlik işçilerin kayıt dışı çalıştırıldığı için meydana gelen kazaların iş kazası değil trafik kazası olarak kayıtlara geçtiğini ve bununda gerçek rakama ulaşmayı engellediğini kaydeden Oya, mevsimlik tarım işçilerinin küçük gruplar şeklinde çalıştığını İş Kanunu kapsamında olan çalışma koşullarının ücretler, tatiller, işçi sağlığı ve iş güvenliği gibi pek çok avantajdan faydalanmadığını belirtti. Oya, "Mevsimlik işçiler iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası hakkından ve sağlık hizmetlerinden yararlanamıyor. Yani mevsimlik tarım işçileri sadece trafik kazalarındaki iş cinayetlerinde trafik kazası adı altında ve tarımsal işletme işgücü ücret istatistiklerinde sayısal bir veri olmaktan öteye gidemiyor. Bir diğer önemli nokta ise mevsimlik tarım işçilerinin örgütlenmesini sağlayacak sendikalar yok" dedi.

'Toprak reformuyla üretim artacak'

Devletin mevsimlik tarım işçileri için özel bir yasa çıkarması gerektiğini vurgulayan Oya, "Çıkarılacak olan yasa ile işçilerin çalışma koşulları, ücretler, tatiller, işçi sağlığı ve iş güvenliği gibi avantajlardan yararlanabilmelidir. Tabi ki en önemlisi toprak reformuyla işçilerin üretim araçları geri verilerek, kendi ürünlerini kendilerinin üretmesi, kooperatifçilikle üretilen ürünlerin pazara sunulması sağlanmalıdır. Bu görev de devlete düşüyor" dedi. "Öncelikli olarak, işçilerin örgütlenmesi sağlanmalı ve mahalle meclisleri, ev toplantılarında işçilere konusunda uzman kişiler tarafından hakları anlatılarak uğrayacakları ya da uğradıkları haksızlıklar karşısında nasıl bir yöntem izlemeleri konusunda bilinçlendirme yapılmalıdır" diyen Oya, mevsimlik tarım işçileri için çıkarılan 2010 Başbakanlık Genelgesi ve 2010 tarımda iş aracılığı yönetmeliği hakkında işçilerin bilgisi olamadığını belirterek, "Bırakın bilgiyi işçilerin çoğunun böyle bir genelge ve yönetmeliğin varlığına dair bilgileri yok. Bunun dışında benim en çok önemsediğim bir konu da toplumsal farkındalık yaratılması, kamu spotlarının oluşturulması. Halkın mevsimlik tarım işçileri için ayaklanması gerekiyor" şeklinde konuştu.

'İşçi kazaları Avrupa'da olmuş olsaydı halk ayağa kalkardı'

İnsan yaşamını hiçe sayanlara karşı tepkisiz kalındığını kaydeden Oya, "Manisa'da yaşanan iş cinayeti Avrupa'nın herhangi bir yerinde yaşansaydı halk sokağa dökülür bunun hesabını bu cinayete sebep olan tüm mekanizmalara sorardı, ne yazık ki bizler böyle bir şey yapmıyoruz. Hâlbuki bizim şuanda temel yaşam faktörlerimizden biri olan beslenme fonksiyonumuzu mevsimlik tarım işçileri sağlıyor. Onların sayesinde beslenmemiz için gerekli olan temel gıda maddelerine ulaşabiliyoruz. Bu noktada mevsimlik tarım işçilerinin içinde bulunduğu bu yasal dışlanmışlık ve temel yaşam haklarından faydalanamamalarında hepimizin payı var" diye konuştu.

(do/fk)