JINHA

ŞIRNEX - Cudi Dağı'nda askerin top atışlarıyla başlayan yangın yurttaşların çabalarıyla söndürülürken, rüzgarla birlikte yangının yeniden yayılması endişesi yaşanıyor. Yangının bilançosu ise yeni yeni ortaya çıkıyor. Yangın'da Asurîlerin yaşadığı Aksu (Herbol) köyü ise kül oldu.

Şırnak'ın Silopi ilçesinde Çalışkan Hudut Taburu'nun atılan havan topları sebebiyle Cudi Dağı'nda üç gün önce çıkan yangın, kontrol altına alındıktan sonra dün gece saatlerinde rüzgârın etkisiyle tekrardan alevlendi. Yurttaşların sabaha kadar süren çabaları sonucu yangın yeniden kontrol altına alındı. Aksu (Herbol) ve Ballıkaya (Bilika) köyleri arasında nöbet tutan yurttaşlar, yüksek tepelere çıkarak duman yükselen yerlere müdahale ediyor. Dağdaki ormanlık alanlarda yer yer dumanların yükseldiği görülürken, yurttaşlar sarp kayalıklar nedeniyle buralara gitmekte güçlük çekiyor. Öte yandan yurttaşlarca yangının söndürüldüğü yerlerde soğutma çalışması yapılmadığı için yangının tekrardan başlamasından endişe ediliyor.

'Yaşam alanları kül oldu'

Yangının bilançosu da yeni yeni ortaya çıkmaya başladı. Ormanda barınan onlarca hayvan türünün yangında öldüğü bölgede 90'lı yıllarda devlet tarafından boşaltılan ve dört yıl önce dönüşlerin yapıldığı Asurîlerin yaşadığı Aksu (Herbol) köyünü küle döndü. Dört yıl önce geldiği köyünde yeniden yaşamı inşa eden Pitros Karatay, dört yıldır kendi imkânlarıyla yaratıkları yaşam alanının kül olduğunu söyledi. Cudi Dağı'nda yangının çıktığı an köyde olduğunu belirten Pitros, ilk önce bir patlama sesinin geldiğini ve ardından aydınlatma fişeklerinin atıldığı Damlaca (Silip) köyü kırsalında yangın çıktığını dile getirdi. Yangının bilinçli bir şekilde çıkarıldığını ifade eden Pitros bu yangınla yıllar sonra köye dönüşlerin başlamasını engellemek amaçlı olduğunu söyledi ve "Köyünüze döndüğünüzde tarım, hayvancılık yapamıyorsanız, dağın ve doğanın hiçbir şeyinden faydalanamıyorsanız, sizin yaşama şansınız yok orda. Dolaysıyla ağacı, hayvanları, bütün canlıları yok ettiler. İnsanlar küllerle beslenecek değil. Bu yangınlar bilinçli yapılıyor. İnsanların kendi köylerine geri dönmemeleri için bir sindirme ve provokasyondur" dedi.

'Dönüşlerin önünde en büyük engel askerdir'

Köylere dönüşlerin önünde en büyük engelin asker olduğunu vurgulayan Pitros Karatay, şöyle devam etti: "Bu sene köylere dönüş ivme kazandı. Boşaltılan köylere geri dönen yurttaşlar bağ bahçelerini yeniden ektiler, hayvanlarını kendi köylerine getirerek otlatmaya başladı. Maddi imkânsızlıklar nedeniyle köylerinde evler yapamadılar. Boşaltılan köylere dair askeriyenin kesin emri var, köye dönüşleri engelliyorlar. Buraya geldiğimizden bu yana bizi engellemeye çalıştılar." Pitros, köyleri boşaltılanlara "Köylerinize dönerek sahip çıkın" çağrısında bulundu.

'Cudi'ye sahip çıkın'

Diyarbakır Barosu, Şırnak'ın Silopi ilçesinde bulunan Cudî Dağı'nda çıkan yangına ilişkin "Umudun dağına (Cudi'ye) sahip çıkalım" başlıklı açıklama yayımlayarak Cudî'ye sahip çıkma çağrısı yaptı. Cudi Dağı'nın halk arasında Umudun Cudisi (Cûdîyê Mırada) olarak bilindiğini ifade edilen açıklamada, "Kürt ve bölgedeki diğer topluluklar arasında kültürel ve manevi bir değeri olan bu dağın yanması tabii ve kültürel mirasa da öldürücü bir zarar verecektir" dedi. Cudi Dağı'nda yangının başlamasıyla birlikte Diyarbakır Barosu'nun konuyu yakından takip ettiğini kaydedilen açıklamada, "Yangının başlamasından sonra geniş bir alana yayılması üzerine Orman Genel Müdürlüğü ekiplerinin yangını söndürmede ve kontrol altına almada araç, gereç ve donanım bakımından yetersiz olduğu, yangının vahameti ile mücadele edecek nitelikte bir ilgi ve teknik desteğin kamu tarafından sağlanamadığı ağırlıklı bir görüş ve tespit olarak ortaya konulmuştur" dedi.

Diyarbakır Barosu heyetinin Şırnak Valisi Ali İhsan Su ile yaptığı görüşmeye de değinilen açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Yangın kontrol altına alındıysa da yayılma tehlikesinin hala var olduğu, bu nedenle İl Orman Müdürlüğü'nün olanaklarıyla yetinilmeyerek Bakanlıktan yangınla mücadelede etkili araçlar tahsisi ve Cudi Dağına, tabii ve kültürel mirasa daha hassasiyet gösterilmesi ve etkili tedbirler alınması talebinde bulunulmuştur. Şırnak Valisi, gerekli görülmesi durumunda ek yardım istenileceğini ve ilave tedbirler alınacağını ifade etmiştir." Diyarbakır Barosu, Cudi Dağı gibi toplumunda manevi yeri olan bir coğrafyaya ilişkin en yüksek düzeyde hassasiyet gösterilerek, durumun takip edileceği belirtildi.

(fk)