Kadınlar hem savaşta hem yaşamda direniyor 
Rojda Serhat-Şevin Şervan /JINHA 
ROJAVA - Rojava devrimiyle birlikte Kürt kadınları toplumsal, siyasi, diplomasi ve ekonominin yanı sıra öz savunma alanında da kendisini örgütledi. Kadın Savunma Birliği (YPJ), Rojava devrimiyle gelişmiş, her üç kantonda da kendini etkili kılmış ve dışarıdan gelişen saldırılara karşı da özgün kadın örgütü olarak cevap vermiştir. Hem savaşta hem yaşamda örgütlenen kadınlar, direnişin kalesi olan Rojava'da kadının tarihini yeniden yazdı.  
 
1. Dünya Savaşı sonrası Fransız işgali altında yaşayan Rojava Kürdistanı, 2. Dünya Savaşı sonrasında Suriye'nin bağımsızlığını ilan etmesiyle bu ülkenin sınırları içinde kaldı. 1962 yılında yapılan nüfus sayımı ile birlikte 1925 Şeyh Sait İsyanı sonrası Suriye'ye gelmiş oldukları iddiası ile vatandaşlıkları ellerinden alındı. 1963 yılında Suriye'de iktidara el koyan Baas Partisi dışladığı Kürtleri potansiyel tehdit olarak değerlendirdi. Baas hükümeti yaşadığı bölgelere Arapları yerleştirme yönünde bir politika izledi ve bunun adını 'Arap kemeri' koydu. İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün raporuna göre bir günde 120 bin Kürt, "yabancı" adı verilen bir statüye düştü. Kürtler bu politikalara karşı gösterdiği direniş sonucu Baas hükümeti istediği sonuca ulaşamadı.  Baas hükümeti Kürtlerin direnişine karşılık baskılarını her geçen gün artırdı. Tıpkı Türkiye'de yıllarca süren asimilasyon politikalarının aynısını Baas rejimi de Suriye'de Kürtlere uyguladı.  Suriye'de Kürtlerin anadilleriyle konuşması yasaklandı, yayınları yasaklandı ve kimliksizleştirilmeye çalışıldı. Kürtler baskılar karşısında bulundukları birçok bölgeden göç etmek zorunda kaldı. Tıpkı Türkiye'deki gibi ağır baskılarla karşı karşıya kalan Rojava, tarihin en büyük direnişinin kalesi oldu. Rojava Kürtleri tüm baskılara karşı yılmadı ve adım adım örgütlenerek kendi demokratik özerk sistemini kurdu. Tüm dünyanın başa çıkamadığı DAİŞ gibi bir çeteye karşı direniş sergileyen Rojava Kürtleri bu gün tüm dünyanın gündeminde. Rojava Kürtleri sadece Kürtlerin değil aynı zamanda Rojava'da yaşan Asurî, Süryani, Ermeni ve Arapların da geleceğini kuruyor.  
 
Kadının tarihi Rojava'da yeniden yazıldı
 
Tüm baskılara karşı kendi sistemini kurmakta kararlı olan Rojava Kürtleri, 19 Temmuz 2012'de demokratik özerklik temelinde inşa çalışması başlattı. Rojava Kürtleri bir yandan insanlık için onur savaşı verirken bir yandan da kendi inşa çalışmasını kararlılıkla sürdürdü. Rojava'nın birçok kentinde kadınlar da, asayiş kadın kolları, halk meclisleri, kadın vakıfları, kadın komünleri, kadın örgütleri, mahkemeler, halk evleri, kültür sanat evleri, gençlik evleri gibi kurumlaşmalara gitti. Ermeni, Asuri, Arap ve Süryanilerinde yer aldığı bu kurumlarda adım adım inşa çalışmaları başladı. Halk bu kurumlarda demokratik özerklik temelinde örgütlenerek, bilinçlenme çalışması yürüttü. Rojava'daki Kürtler demokratik sistemini ilan ettikten sonra bu ilandan rahatsız olan kesimler tüm Rojava kentlerine askeri saldırı gerçekleştirmeye başladılar. Bundan kaynaklı da Rojava Kürtleri de Halk Savunma Birliği (YPG) ismiyle askeri alanda kendilerini örgütlediler. Esaret zincirlerini kıran Kürtler kurdukları sistemle adım adım güçlendiler. Kadınlar öncülüğünde oluşturulan bu sistem tüm dünyaya "Rojava Devrimi Kadın Devrimidir" diye yankılandı.  Bin yıllardır erkek egemen zihniyete karşı tarih sayfalarında verilen kadın mücadelesine tanıklık etsek de ilk defa kadın öncülüğünde gerçekleşen bir devrime tüm dünya tanıklık ediyor. Kısacası kadın tarihi Rojava'da altın harflerle yeniden yazılıyor. Tüm dünyanın tanıklığında… 
 
YPJ kuruldu 
 
Halkın savunması için YPG oluşturulurken, Kürt kadını da aktif bir şekilde halk savunması içinde yerini aldı. Çünkü Rojava Devrimi kadınların öncülüğünde gelişiyor ve Kürt kadınlarının özgün örgütlülüğünün ihtiyacı her alanda görülüyordu. Bunun için de savunma alanında 2 Aralık 2013'te Kadın Savunma Birliği (YPJ) kuruldu. YPJ ilk konferansını Dêrik kentinde gerçekleştirdi. Bu konferans kararları temelinde de Rojava'daki üç kantonun tüm kentlerinde YPJ birlikleri oluşturuldu. Her birliğe de savaşta yaşamını yitiren kadınların isimleri verildi. Kadının öz savunma anlayışı temelinde kendilerini hazırlamaları için Şehîd Şîlan adıyla Cizîre'de kadın savunma gücü askeri akademisi açıldı. Şehîd Şîlan Akademisi'nin 6 bürosu da Afrîn, Kobanê ve Cizîre kantonlarında açıldı. Açıldığından beri binlerce savaşçı bu akademilerde eğitildi. YPJ henüz kurulduğu ilk zamanlarda savaş alanında çete saldırılarına karşı askeri mücadelesini benzersiz bir direnişle yürüttü. Afrîn kentinde çete güçlerine karşı savaşırken çatışmada yaşamını yitiren Silav YPJ'nin ilk şehidi oluyor. Aynı zamanda YPJ'nin ilk kurulduğu dönemde 29 YPJ savaşçısı çete gruplarıyla çatışırken yaşamlarını yitiriyor. 
 
Arap, Süryani ve Arap kadınları da YPJ'ye katıldı 
 
Çete saldırılarını yoğunlaşması nedeniyle YPJ Rojava'nın tüm kentlerine konumlandırıldı. Her kentte YPJ merkezleri kuruldu. Her merkezde 10 ila 20 arasında YPJ savaşçısı bulunuyor. Bu merkezlerde kadınlar örgütleniyor ve savaşçı katılımları sağlanıyor. YPJ merkezleri açıldığından beri tüm kentlerde YPJ özgün birliklerinin sayısı da arttı. Her özgün birliğin kentlerdeki merkezlerle ilişkisi bulunuyor. Aynı zamanda tüm YPJ merkezlerini koordine eden merkezler de her üç kantonda açıldı. YPJ'ye yeni katılan savaşçılar yeni savaşçılar eğitiminden geçiriliyor. Bu eğitimden geçen savaşçılar daha sonra akademik eğitimlere geçiyor. Akademik eğitimlerde askeri eğitimlerin yanı sıra ideolojik eğitimler de veriliyor. Eğitim demokratik özerklik sistemi ve öz savunma anlayışları esasları üzerinden yürütülüyor. Bu eğitimlerden geçmeyen bir savaşçı savaşa katılamıyor. Ermeni, Arap ve Süryani kadınlarda bu eğitimlere katılarak YPJ saflarında yerlerini aldı. DAİŞ'in Kobanê saldırılarından sonra birçok Kürt kadını Kuzey, Güney ve Batı Kürdistan'dan YPJ'ye katıldı.
 
Destansı direnişin sembol ismi: Arîn Mîrxan
 
DAİŞ'in Rojava Kürdistan'ına yönelik gerçekleştirdiği ve hala devam eden saldırılarına karşı YPJ ve YPG büyük bir direniş içinde oldu. Ağırlıklı olarak Kobanê kantonunda gerçekleşen savaşta birçok YPJ ve YPG savaşçısı yaşamını yitirirken Kürdistan'ın dört parçasında Kobanê direnişe destek olmak için katılımlar gerçekleşiyor. Günden güne YPJ ve YPG'ye katılımlar da artıyor. YPJ büyük bir sayıyla Kobanê direnişinde yerini aldı ve direnen kadının duruşunu gösterdi. YPJ, DAİŞ çetesinin kadını katleden, tecavüz eden, pazarlarda satan yaklaşımına ve genel olarak kadına uygulanan fiziki, psikolojik, kültürel ve toplumsal şiddete karşı isyan eden ve başını eğmeyen bir duruş sergiledi. Destansı direniş Arîn Mîrxan öncülüğünde gelişti ve Kürt kadınları bir kez daha özgür yaşam ve iradesini tüm dünyaya gösterdi. İlk önce Kobanê yine Serekanî, Cezaa, Til Hemis, Şengal ve Rabîa'da YPJ'nin sergilediği mücadelede kadın örgütlülüğünün gelişmesi, kadının halkı, toplumu ve kendisi için istediği özgürlük iradesini de gösterdi.
 
Kadın Evleri açıldı
 
Rojava'nın Afrîn, Kobanê ve Cizîre kantonlarında Yekitiya Star çatısı altında kadın evleri açıldı. Her üç kantonda merkezi birer kadın evi bulunuyor. Rojava'nın her kentinde bulunan kadın evlerinde tüm çalışmalar ortaklaştırılıyor. Her kadın evinde üç veya beş kişiden oluşan bir yönetim bulunuyor. Kantonlarda oluşturulan kadın evleriyle kadınların yaşadığı sorunlara çözümler geliştiriliyor. Kadınların özel yaşadığı sorunlar da başka hiçbir kuruma havale edilmeden kadın evlerinde çözüme kavuşturuluyor. Kadın evleri yaşanan sorunlara çözüm geliştiremezse örneğin kadına yönelik şiddet meselesiyle sorun mahkemeye sevk ediliyor. Bu nedenle kadınlar mahkemelerin yönetiminde de yer alıyor. Yönetimlerle beraber kadın evlerinde 12-15 kişiden oluşan kadınlar yer alıyor. Bu sayıdan Çözüm Komisyonu, Bilgi Toplama Komisyonu ve Arşiv Komisyonu olmak üzere üç komisyon oluşturuluyor. Her komisyon kendi işiyle ilgileniyor. Bilgi Toplama Komisyonu başvuran kadının sorunlarını kayıt altına alıyor. Ardından sorunu Çözüm Komisyonu'na iletiyor. Çözüm Komisyonu ise sorunu Arşiv Komisyonu'na ileterek kayıt altına almasını istiyor. 
 
Özgür Kadın Vakfı kuruldu 
 
Rojava'da bir ilk olan vakıf çalışması da kadın öncülüğünde başlatılıyor. Rojava'da 6 ay önce kurulan Özgür Kadın Vakfı, kısa bir süre önce kurulmasına rağmen birçok kadına ulaşmayı başarıyor. Kürt kadınlarıyla sınırlı kalmayan vakıf, farklı kültürlerden, inançlardan kadınların sorunlarına da cevap oluyor. 5 komiteden oluşan vakıf, kadın ve çocukların eğitim, sağlık ve toplumsal sorunlarıyla ilgileniyor. Vakıf kadınlara yönelik kapsamlı bir çalışma yürütmeyi hedefliyor. Kadınlara her alanda eğitim veren vakıf, aynı zamanda ekonomi alanında da kadınları yoğunlaştırıyor. Kadınların yetenek ve yaratıcılıklarını ortaya çıkarmak için her mahallede eğitim çalışmalarını da başlatılacak. 
 
Asayiş kadınlardan sorulur
 
Yaklaşık 3 yıldır asayiş çalışmalarının yürütüldüğü Rojava'da kadınlar her alanda olduğu gibi bu alanda da çalışmalarını sürdürüyor. Rojava Devrimi'nde en fazla ön plana çıkan kadın iradesinin Rojava'nın Cizîr, Afrîn ve Kobanê kantonlarında kadınların kamu yaşamına katılımı söz konusu. Neredeyse yaşamın her alanında kadınların yer aldığı kanton sisteminde kadınların devrimi sahiplenmesine neden oluyor. Rojava Devrimi'ni sahiplenen kadınlar yeni yaşamlarını kurarken karınca misali bir çalışma yürütmekteler. Kentlerin giriş çıkışlarında ve kentlerin stratejik noktalarında oluşturulan asayiş birimleri ile güvenlik sağlanırken, çoğunluğunu kadınların oluşturduğu asayiş birimleri kentlerin birçok noktasında araç ve sivillerin kontrollü geçişini sağlıyor. 
 
Kadın Komünleri
Kadınların bir diğer önemli çalışması da komünler. Kantonlarda bulunan kentlerde mahalle mahalle, köy köy, sokak sokak dolaşan kadınlar, toplantılar düzenleyerek kadın komünleri oluşturdu. Çete saldırılarına karşı oluşturulan kadın komünleri Rojava halkı için önemli bir çalışma. Yine kadınların sorunlarının çözümü bu komünler sayesinde olacak. Kadınlar bu komünler içerisinde projelerini oluşturabilecek ve ekonomilerini geliştirebilecek. Yine bu komünlerle kadınlar her yönden kendilerini koruyabilecekler. Kadınlar seçimle komün yönetimine seçilebiliyor. 
 
Kadın Akademisi 
 
Kantonlarda önemli çalışmalardan biri de kadın akademileri. Devrimin öncüleri olan kadınların açtığı kadın akademileri tüm hızıyla devam ediyor. Yekitaya Star tarafından Rojava'nın tüm kentlerinde oluşturulan kadın akademilerinde kadınlar bilinçlenme eğitimleri görüyor. Kadın tarihi, demokratik özerklik, toplumsal cinsiyetçilik, kadının mücadele tarihi gibi birçok konuda eğitim gören kadınların akademilere ilgisi ise çok yoğun. Kadınlar akademilerde, "Biz kadınlar akademilerimizde özgür tartışma alanları oluşturarak fikirlerimizi birbirimizle paylaşarak özgür yaşam alanlarının temellerini atıyoruz" diyor. Kadının öncü rolü, direngenliği Rojava şahsında bir kez daha ortaya çıkarken, kadınlar direnişteki kararlılıklarıyla bir kez daha tarih yazdılar, Yine aynı kararlılıkla inşa çalışmalarındaki yerini aldılar. 
 
Yarın: Kadın Bakanı Hiva Erabu - Qamişlo Belediye Eş Başkanı Revda Hesen - Yekitiya Star Genel Koordinasyon Üyesi Ruken Amudê : Kadın devrimi ülkesinde mücadele dolu bir yıl 
 
(mg)