JINHA

HABER MERKEZİ - Zapatistalar'ın en ünlü kadın komutanlarından Ramona'nın yaşamını yitirmesinin üzerinden 10 yıl geçti. 10 maddeden oluşan Devrimci Kadın Kanunu'nu hazırlayan Ramona, Zocalo Meydanı'ndaki tarihi konuşmasında "Ben, Zapatistaların Meksika şehri ve Meksika'nın her yerine atılacak adımların birincisiyim" demişti.

Halkının özgürlüğü ve kadınların haklarına hayatını adanan Zapatista Komutanı Ramona'nın yaşamını yitirmesinin üzerinden 10 yıl geçti. 6 Ocak 2006'da yaşamını yitiren siyah maskeli 1,40 cm. boyundaki Ramona belleklerde ulusal kıyafetleri ve mücadeleci duruşuyla tazeliğini koruyor. Ramona dün Meksika'da bir çok yerde hatırlandı. 9 Ocak'ta İspanya'nın Zaragoza kentinde yapılacak 8. Chiapas Dayanışma Festivali, Komutan Ramona'ya adanacak.

Artık Ramona her çocuğun hayatında

Komutan Ramona'nın yıl dönümünden 10 yıl sonra, kendisinin uzun zamandır yaptığı gibi el işleriyle kendi hayatlarını kazanan kadınların elleriyle yapılan "Ramona bebekleri" olarak bilinen oyuncak bebekleri, artık her kız çocuğunun elinde görmek mümkün. Ramona'nın binlerce kadınla beraber yazdığı Devrimci Kadın Kanunu ise, hala kadınlar tarafından yeni fikirlerle yenilenmeye devam ediyor.

Devrimci Kadın Kanunu en büyük mirasıydı

Tzotzil halkından gelen Komutan Ramona, 1959 yılında Meksika'nın Chiapas eyaletinde dünyaya geldi. El işleri satarak geçinen Ramona, halkın hakları için ve kadınların sömürüsüne karşı mücadele etmek için Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'na katıldı. Kadın hakları için savaşan Komutan Ramona, Zapatistaların en yüksek yapı olan Gizli Devrimci Yerli Komitesi'nde yer aldı. Komutan Ramona'nın köyler ve yerel meclisleri gezerek binlerce kadının fikirleri aldıktan sonra 10 maddeden oluşan Devrimci Kadın Kanunu 8 Mart 1993'te devreye girdi. Zapatista ordusunun San Cristóbal de lasCasas kenti ele almak için çatışmasız eyleminin ana mimarı olarak bilinen ve ata binip kente giren Komutan Ramona, Meksika'nın yerli halkın özerkliği ilan eden San Andrés Anlaşması'yla sonlanan müzakere sürecinde yer aldı.

Devlet yasağına rağmen Meksika Şehri'nde özgürlük şiarı verdi

1994 yılında böbrek kanserine yakalanan Ramona, 1996 yılında Meksika devletinin yasağına rağmen binlerce Zapatista'nın korumasıyla Ulusal Yerli Halk Kongresi için Zocalo Meydanı'nda verdiği tarihi konuşmasıyla hala hatırlanıyor. Ramona, "Ben, Zapatistaların Meksika Şehri ve Meksika'nın her yerine atılacak adımların birincisiyim" diyerek, bütün Meksika halklarına özerk ve onurlu yaşamı getirme iradesini ortaya koydu. Komutan Ramona, 6 Ocak 2006'da yaşamını yitirdiğinde 47 yaşındaydı.

(cm/gc)