JINHA

HABER MERKEZİ -Madencilerin yoğun emek sömürüsüne maruz kaldığı Güney Afrika'da kadınlar taciz, tecavüz ve katliamlara karşı maden ocaklarında çalışma mücadelesi vermeye devam ediyor. Anglo American şirketine ait maden ocağında vardiya amiri olan Bernice Motsieola "Kadınlar daha da iyi yapabilir" diyor.

Agence France Presse'ten Sibongile Khumalo'nun haberine göre, dünyanın en yüksek tecavüz oranlarından birine sahip ve madencilerin yoğun emek sömürüsüne maruz kaldığı Güney Afrika'da kadınlar tüm zorluklarına rağmen madende çalışmaya ısrarlı. 1996'da Apartheid döneminden kalan "kadınların madenlerde çalışma yasağı"nın kaldırılmasıyla beraber yeni hükümet, Güney Afrika'nın en büyük sektörlerden biri olan madencilikte çalışanların yüzde 10'u kadın olmasına hedeflendi. Tüm zorluklara rağmen madende çalışmaya başaran kadınlar, şimdi madencilerin yüzde 15'ini oluşturuyor. Madende sık yaşanan tecavüz ve cinsel şiddete karşı kadınların mücadelesi ise sürüyor.

'Erkekler tarafından hakaretlere maruz kaldık'

33 yaşındaki Bernice Motsieola, Güney Afrika'nın en büyük özel işvereni olan ve madencilik sektöründe egemen olan Anglo American şirketine ait bir madende çalışıyor. Bathopele platin madeninde 22 kişiden oluşan bir timin vardiya amiri olarak çalışan Bernice, 2002'de bir altın madende çalışmaya başladığı zaman yaşadığı sözlü tacizi hatırlayarak, "Zordu, 'burası sizin yeriniz değil' diyen erkek meslektaşların açık küfretmesine maruz kaldık. İlk başta kolay değildi, bırakmak istedim. Kadınlarla çalışmaya alışmamış erkekleri tahammül etmek zorunda kaldık. Benim için madencilik ilk seçeneğim değildi ama devam ettim. Şimdi seviyorum. Benim için yer altında olmak, bir büroda olmak gibi oluyor" dedi.

'Kadınlara cinsel saldırıda bulunuyorlar'

2012'de Anglo American şirketine ait bir madende bir kadın madenciye tecavüz saldırısında bulunulduktan sonra katledildiğini söyleyen Bernice, bir kadının da aynı şirkete ait başka bir maden ocağında soyunma odasında tecavüz saldırısına uğradığını söyledi. Bernice, "Şok yaşadım ve artık bu ortama güvenmedim. Bu olay beni çok etkiledi. Hep 'ya biri karşıma çıksa?' diye düşünüyordum" şeklinde anlattı. Bernice'in timinde çalışan kadın madenci Nozuko Ogyle, "Kadınların ciddiye alınması için iki kat daha çalışmaları lazım. İş fiziksel olarak zor ve yapabildiğimizi ispatlamak zorunda kalıyoruz" dedi.

'Patronlar kadınlara destek vermeli'

Anglo American şirketi 3 bin 81 kadın madencinin güvenliği sağlamadığı için eleştiri alırken, "koordine çalışma" sistemi, cinsel taciz hattı, güvenlik kameraları ve kadın giyinme odasında kimlik noktası devreye girdi. Witwatersrand Üniversitesi'nde kadın madenciler üzerine 2009'da rapor yazan araştırmacı Asanda Benya'ya göre, kadınlar maden sektöründe daha yoğun emek sömürüsüyle karşı karşıya kalıyor ve kadınların ilerlemesi için patronlar tarafından cinsel ilişkiye sürüklenmesi artıyor. Son olarak Anglo American maden şirketine tepkisini dile getiren Bernice, "Hiç bir şeyin yetişilmez olmadığını öğrendim. Kadınlar daha da iyi yapabilir. Ama kadınların başarması için sadece iş fırsatı değil, patronların da kadınlara destek vermesi lazım" dedi.

(cm/zd)